آزمون های روانشناختی رایانه ای

امروزه با پیشرفت علم، هوش مصنوعی نیز پیشروی های بسیار خوبی داشته و به کمک علم روان شناسی امده، درمانگاه تخصصی مغزواعصاب و روان مهر رضوی با توجه به رسالت خود مبنی بر پرچمدار بودن در بکارگیری تکنولوژی و علم روز در تشخیص و درمان بیماران خود، اقدام به تجهیز واحد چکاپ مغز خود نموده است که این واحد با تهیه سخت افزارها و نرم افزارهای چکاپ فعالیت های عالی مغز از دانشگاه های معتبر دنیا مانند کمبریج به این هدف عالی درمانگاه مهر رضوی پوشش عمل می بخشد.

در کلینیک مهر رضوی نرم افزارهای مختلفی در زمینه سنجش و تشخیص بیماری استفاده می شود. عبارتند از:

مجموعه آزمون‌های IVA

این مجموعه شامل سه آزمون پیوسته به صورت دیداری شنیداری است و برای ارزیابی کنترل و توجه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این آزمون‌ها فعالیت‌هایی ازجمله توجه تمرکز، توجه انتخابی، توجه مداوم، توجه تجزیه شده و جابجایی توجه در بعدهای دیداری و شنیداری ارزیابی می‌شوند. آزمون های روانشناختی رایانه ای عبارتند از :

• آزمون IVA2 که برای گروه سنی 6 تا 12 سال و تشخیص بیش فعالی در آن‌ها است.
• آزمون IVA/AE بیش فعالی را در گروه سنی 13 تا 52 سال تشخیص می‌دهد.
• آزمون IVAQS برای غربالگری گروه سنی 6 تا 12 سال مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور کلی با کمک این دسته از آزمون‌های روانشناختی رایانه‌ای انواع بیش فعالی مثل کمبود توجه، بیش فعال (تکانشگر)، نوع ترکیبی و ناشناخته (NOS) تشخیص داده می‌شوند. آموزش و اجرای این آزمون‌ها حدودا 8 تا 20 دقیقه زمان می‌برد. اجرای آزمون به این صورت است که فرد مورد آزمایش باید با دیدن هدف‌های محرک کلید موس را فشار دهد اما در مواجهه با محرکه خطا پاسخی ندهد.

نرم افزار آزمون های روانشناختی رایانه ای وینا (Vienna Test System)

این نرم افزار در زمینه‌های بالینی، پژوهشی و سازمانی برای ارزیابی و سنجش کارکردهای شناختی قابل استفاده است. با کمک نرم افزار وینا می‌توان به بررسی ابعاد شاختی مثل هوش، حافظه، انگیزه، کارکرد تحصیلی، تمرکز، میزان صبر در برابر شکست و امثال آن پرداخت. حتی در ارزیابی فعالیت‌های ورزشی و بالینی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. آزمون‌های روانشناختی رایانه‌ای وینا عبارتند از :

• آزمون هوش فضایی
• ارزیابی غیرکلامی هوش عمومی مناسب برای گروه سنی 5 تا 15 سال
• سنجش غیرکلامی هوش عمومی برای گروه سنی بالای 12 سال
• ارزیابی حافظه دیداری
• بررسی توجه و تمرکز
• تست حافطه فعال
• آزمون سنجش حافظه کوتاه مدت و توانایی یادگیری
• بررسی میزان توانایی حل مسئله تصمیم گیری و ارزیابی کارکردهای اجرایی
• سنجش توجه
• آزمون انعطاف پذیری

نرم افزار CANTAB

این نرم‌افزار توسط دانشگاه کمبریج ارائه و توسعه داده شده و آزمون‌ های روانشناختی رایانه‌ای مربوط به آن در 8 گروه زیر دسته‌بندی می‌شوند :

1. آزمون‌های غربالگری شامل دو آزمون غربالگری مشکلات دیداری،حرکتی،ادراکی و ارزیابی یادگیری و ادراک
2. آزمون حافظه دیداری شامل 4 تست ارزیابی انطباق ادراکی فوری و تاخیری، حافظه رویدادی و یادگیری، بازشناسی دیداری و سنجش بازشناسی فضایی
3. آزمون‌های مربوط به کارکردهای اجرایی، حافظه فعال و برنامه‌ریزی شامل 6 آزمون انعطاف‌پذیری شناختی، یادگیری قوانین و تغییر توجه، برنامه‌ریزی فضایی و کنترل موتور، ظرفیت حافظه فعال و سنجش حافظه فعال و طرح ریزی راهبردی
4. آزمون‌های توجه شامل 5 آزمون سنجش سرعت واکنش در پارادایم‌های ساده، توانایی انطباق محرک‌های دیداری و اندازه‌گیری زمان واکنش، سنجش سرعت واکنش در پارادایم‌های انتخابی، توجه مداوم دیداری و سنجش سرعت واکنش به محرک‌های ساده و انفرادی
5. آزمون‌های حافظه کلامی-معنایی شامل دو آزمون ارزیابی بازآوری آزاد، بازشناسی فوری و تاخیری برای اطلاعات کلامی و سنجش حافظه معنایی از طریق توانایی نامگذاری اشیاء
6. آزمون‌های تصمیم‌گیری و کنترل پاسخ شامل 4 آزمون پردازش اطلاعات و ارزیابی کنترل پاسخ برای محرک‌های مثبت و منفی، کنترل پاسخ و ریسک پذیری در تصمیم‌گیری، بازداری پاسخ و سنجش تکانشگری و تصمیم‌گیری
7. آزمون شناخت اجتماعی که ارزیابی شناخت اجتماعی توسط صورت‌هایی با احساسات مختلف است.
8. سنجش حالت‌های خلقی-هیجانی

موقعیت فرد در جمعیت نرمال توسط این نرم افزار تعیین می‌شود. این دسته از آزمون‌های روانشناختی رایانه‌ای در بخش‌هایی مثل روانپزشکی، نورولوژیکی و کارکرد سیستم عصبی مرکزی کاربرد دارد و برای مواردی مانند اختلال اوتیسم، سندروم دان، اسکیزوفرنی، پارکینسون، وسواس فکری و عملی، آلزایمر، ام اس و مواردی از این قبیل مورد استفاده قرار می‌گیرد.