اختلال تیک
اختلال تیک:
تیک، عبارت است از انجام دادن حرکت و رفتاری یا ایجاد کردن صدایی به صورت غیرارادی که بهطور ناگهانی از فرد سر میزند و به صورت تکرار شونده و سریع اما فاقد ریتم باشد. تیکها حداقل به صورت گذرا در بسیاری از افراد از جمله کودکان دیده میشود و معمولاً استرسها بروز آن را افزایش، و تمرکز شخص آن را حداقل برای مدت زمان کوتاهی کاهش میدهد.
تیکها حرکت معمولی است که اغلب در حدود ۵/۳ سالگی شروع میشوند، به کودکان کمک میکنند تا انرژی عصبی را آزاد کنند. ۷۵ درصد از کودکان این نوع تیک را در عرض ۶ ماه پشت سر میگذارند. اگر تیک بیش از ۱۲ ماه ادامه یابد، تیک مزمن محسوب میشود. تیکهای مزمن پایدار هستند و معمولاً انقباض ماهچه در آنها بیش از حد و بسیار شدید است. این تیکها مشخصا به صورت حملههای دورهای صورت میگیرند و غالباً شدت آنها ماه بهماه و روزبهروز یا حتی ساعت بهساعت تغییر میکند. تیکهای مزمن میتوانند طبق روشها درمان متوقف شوند.
علائم بالینی:
حرکات غیرارادی بوده و هم به صورت حرکتی و هم صوتی بروز میکند. اغلب زمانی که شرایط استرسزا بروز پیدا میکند، علائم آن در شخص مبتلا افزایش مییابد.
تیکها ممکن است به شکل ساده و یا پیچیده باشند. تیکهای پیچیده به صورتی هستند که باعث انقباض عضلات حرکتی میشوند و به صورت حرکات تکراری بروز پیدا میکنند مانند تماس با اشیا یا مردم خاص، شکلک در آوردن، انقباضات شکم، ضربه زدن، حرکات دستها یا پاها، بالا انداختن پی در پی شانهها و… . تیکهای حرکتی ساده مواردی همچون چشمک زدن مکرر، تکان دادن مکرر سر را شامل میشوند. همچنین از جمله تیکهای ساده کلامی میتوان به سرفه کردن و بالا کشیدن بینی به صورت مداوم و تکراری اشاره کرد.
آثار و مشکلات دیر اقدام کردن:
بیشتر افرادی که اختلال تیک دارند اختلالات روانشناختی دیگری را نیز تجربه میکنند. از جمله اختلالاتی که در افراد مبتلا به تیک شیوع دارد میتوان به بیشفعالی، نقص توجه، وسواس، فوبیا، اضطراب جدایی و اضطراب اجتماعی اشاره کرد. علاوه بر این افرادی که تیک دارند در مقایسه با سایرین از اعتماد به نفس کمتری برخوردارند و نمیتوانند به صورت مؤثر با دیگران ارتباط اجتماعی برقرار کنند.
علل ابتلا:
ژنتیک
این اختلال می تواند از خانواده به ارث برسد .
عوامل محیطی
ممکن است عواملی از جمله مشکلات و عوارض دوران بارداری مادر باشد . در بیشتر موارد تیک در اثر اضطراب و استرس فراوان بروز پیدا می کنند.
روش های درمانی :
درمان رفتاری و دارویی اختلال تیک
آثار و مشکلات دیر اقدام کردن:
بیشتر افرادی که اختلال تیک دارند اختلالات روانشناختی دیگری را نیز تجربه میکنند. از جمله اختلالاتی که در افراد مبتلا به تیک شیوع دارد میتوان به بیشفعالی، نقص توجه، وسواس، فوبیا، اضطراب جدایی و اضطراب اجتماعی اشاره کرد. علاوه بر این افرادی که تیک دارند در مقایسه با سایرین از اعتماد به نفس کمتری برخوردارند و نمیتوانند به صورت مؤثر با دیگران ارتباط اجتماعی برقرار کنند.
شناسایی موقعیتهایی که تیک در آنها رخ میدهد میتواند در کنترل علائم تیکها و کاهش شدت آنها مؤثر باشد. لازم است افراد مبتلا مواقعی که تیک در آنها بروز میکند، احساسی که پیش از بروز تیک تجربه میکنند، مواقعی که تیک کمتر بروز میکند و شدت و دفعاتی که در حالات تیک اتفاق میافتد را یادداشت کنند. به این صورت به مرور زمان موقعیتهای ایجاد کننده شناسایی میشوند. رفتار جایگزین تیک، باید به گونهای انتخاب شود که انجام رفتارتیک را سخت و یا غیرممکن کند. دریافت مشاوره کنترل استرس برای درمان ضروری است.
درمان دارویی
برای تیکهای خفیف تا متوسط، کلونیدین و گوانفاسین و برای تیکهای متوسط تا شدید، رسپریدون و یا هالوپریدول تجویز میشود. این داروها که در کنار روان درمانی برای درمان تیک مورد استفاده قرار میگیرند، منجر به کاهش میزان آزاد سازی ناقل عصبی دوپامین در مغز میشوند و در کاهش علائم مؤثرند.
توصیه ها:
خودداری کردن یا به تاخیر انداختن تیک میتواند باعث تشدید آن شود.
تمرکز ذهنی بر روی تیک برای اینکه از وقوع آن جلوگیری کنید باعث تشدید آن در دراز مدت میشود.
سفت نگه داشتن تمام بدن موجب تشدید تیک میشود.
اتفاقات هیجان انگیز و استرسزا مانند انجام آزمون، شرکت در کارهای هیجان انگیز سبب تشدید تیکها میشود.
شرایط اضطرابزا، هیجانات و خستگی باعث تشدید علائم میشود به همین دلیل اختلال تیک در دستهی اختلالات اضطرابی جای میگیرد.پس با توجه به این صحبت ها بهتر است از خدمات روانشناسی استفاده کنید تا استرس و هیجانات منفی را بتوان کنترل کرد.
کلینیک چند تخصصی مهر رضوی با در اختیار داشتن بهترین و مجرب ترین کادر متخصصین پزشکی، بهترین مرکز درمان اختلالات روانشناختی و روانپزشکی در شهر مشهد میباشد. چنانچه در مورد روش های درمان اختلال تیک نیاز به اطلاعات بیشتری دارید از راه های تماس زیر استفاده کنید.