دکتر روانپزشک که امروزه با نام دکتر مغز و اعصاب معرفی و شناخته می‌شود در زمینه درمان بیماری‌های روحی و روانی تخصص دارد. این پزشک به دلیل داشتن مدرک پزشکی می‌تواند جهت درمان بیماری‌های روحی_ روانی دارو تجویز کند.
در حال حاضر این نوع پزشک می‌تواند همانند پزشک عمومی در کنار روان‌درمانی معاینات فیزیکی و آزمایش را نیز انجام دهد. در ادامه به بررسی دقیق و کامل مفهوم روانپزشک می‌پردازیم و این حوزه را بطورکامل توضیح می‌دهیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
دکتر روانپزشک کیست؟
بطورکلی می‌توان گفت که روانپزشک، پزشک متخصصی است که در هر دو زمینه مسائل جسمی و مسائل روان طبابت می‌کند. البته لازم به ذکر است که تمرکز روانپزشک بطورمعمول بر روی مسائل روانشناختی و روانی فرد است.
روانپزشک در حال حاضر می‌تواند به‌عنوان بخشی از تیم سلامت روان با پزشک عمومی، مددکار اجتماعی، مشاور و پرستاران روان‌کاوی مشورت کند. البته روانپزشک می‌تواند در بسیاری از موارد با روانشناس نیز مشورت کند. اما با این وجود نباید این دو را باهم اشتباه گرفت. چراکه روانشناس مدرک پزشکی ندارد و اجازه تجویز دارو ندارد.
از دیگر تفاوت‌های میان روانشناس و روانپزشک می‌توان به این امر اشاره کرد که دستورکار روانپزشک راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روان است که توسط موسسه روانپزشکی آمریکا مطرح شده است. اما دستورکار روانشناس بطورمعمول DSM5 است و بر روی آزمایشات روانشناختی نظیر؛ پرسشنامه‌ی شخصیتی چندمحوری تکیه دارد. لازم به ذکر است که روانپزشک نسبت به دیگر پزشکان بیش‌تر در حوزه‌ی ارتباط میان بیمار و پزشک آموزش دیده و مهارت دارد. در حال حاضر روانپزشک درمان بیماران خود را بصورت سرپایی یا بستری در بیمارستان روانپزشکی انجام می‌دهد.
همانطور که بدون شک می‌دانید انواع اختلالات روانی بسیار گسترده و فراوان است که مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- اختلالات اضطراب شامل اختلال اضطراب فراگیر، اختلال وسواس فکری عملی، اختلال هراس، فوبیا و اختلال اضطراب اجتماعی
- اختلالات شخصیت شامل اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت خودشیفته، اختلال شخصیت وسواس فکری عملی و اختلال شخصیت پارانوئید
- اختلال روانی شامل روان‌پریشی دوقطبی، شیزوفرنی، اختلال اسکیزوفرنی عاطفی و اختلال روان پریشی در اثر مصرف مواد
- اختلال یادگیری خاص شامل اختلال کم‌توجهی و بیش فعالی و خوانش پریشی
- · و…
شایان ذکر است که روانپزشک علائم بیماری روانی را بطورکلی به دو صورت تشخیص می‌دهند که عبارتند از:
۱_ارزیابی تأثیر بیماری، آسیب فیزیکی یا مصرف مواد روی وضعیت روانی و رفتار فرد
۲_بررسی علائم با در نظر گرفتن سابقه‌ی زندگی فرد و یا شرایط و رخدادهای بیرونی نظیر؛ آسیب روحی یا خشونت
روش‌های درمانی روان پزشک
در حال حاضر دکتر روانپزشک با در نظر داشتن بیماری موردنظر از آزمایشات مختلف روانشناختی مختلف بهره می‌گیرد تا به این ترتیب بتواند علائم و شدت آن را تعیین کند. مهم‌ترین و اصلی‌ترین این روش‌ها عبارتند از:
- تست اضطراب شامل پرسشنامه‌ی اضطراب بک و مقیاس اضطراب اجتماعی لایبویتز
- تست افسردگی نظیر؛ مقیاس درجه‌بندی افسردگی همیلتون و مقیاس ناامیدی بک
- تست اختلال خوردن نظیر؛ ارزیابی رفتار غذاخوری
- تست اختلال خلق‌وخو نظیر؛ تست نظارت بر خلق‌وخو من و مقیاس خودسنجی شیدایی آلتمن
- · تست اختلال شخصیت نظیر؛ مقیاس وسواس فکری عملی ییل براون و روش ارزیابی شدلر وستن
- تست روان‌پریشی نظیر؛ مقیاس ارزیابی علائم منفی و مقیاس ارزیابی علائم مثبت
- و…
واحد تحقیق و توسعه کلینیک تخصصی مهر رضوی
