اختلال بیش فعالی و کمبود توجه (ADHD)، یکی از اختلالات رشد عصبی در کودکان می‌باشد که 11 درصد کودکان دچار این اختلال هستند. این اختلال را به راحتی نمی‌توان در کودکان تشخیص داد و به راحتی نمی‌توان این اختلال را شناسایی نمود. ولی این اختلال در زندگی کودکان تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد، برای درمان این اختلالات می‌توان از روان درمانی و دارو درمانی بهره گرفت که این روش‌ها در بعضی موارد تاثیر خود را نمی‌گذارند. به همین خاطر یک روش موثر و کارآمد وجود دارد که می‌تواند اختلالت مغزی را به راحتی و یک روش غیر تهاجمی درمان کند، نوروفیدبک این روش است که بدون هیچ عوارضی و مصرف دارویی به درمان این اختلالات می‌پردازد. در بعضی از روش‌ها مانند دارو درمانی و… عوراض دارند و برای کودکان می‌تواند ناکارآمد باشد. در ادامه این مقاله به درمان بیش فعالی با نوروفیدبک می‌پردازیم و توضیحات کاملی را شرح می‌دهیم:
بیش فعالی چیست؟
در قسمت جلویی مغز انسان‌ها یک ماده هورمونی به نام آدرنالین یا دفامین ترشح می‌شود که در هر کس به میزان کافی و نرمال وجود دارد. گاهی بعضی از افراد ترشح این ماده از حد طبیعی خود بسیار پایین‌تر می‌آید در چنین مواقعی افراد دچار بیش فعالی می‌شوند، بیش فعالی علائم بسیاری دارد که در هر انسان ممکن است متفاوت باشد و دچار آسیب رساندن اجتماعی و فردی می‌شود.
اختلال بیش فعالی از تکامل نرسیدن و عدم تکامل درست سیستم عصبی نشات می‌گیرد و در مواردی نیز تا سنسین بزرگسالی همراه با فرد می‌ماند. گاها در بعضی کودکان بیش فعال علائمی بروز خواهد داد که بسیار خطرناک و بدون فکر به انجام کار‌هایی خواهند پرداخت.
علائم بیش فعالی
بیش فعالی باعث می‌شود که فرد از لحاظ اجتماعی زندگی عادی نداشته باشد و این می‌تواند زندگی عادی فرد را مختل کند، البته این نکته را نیز فرراموش نکنید که هر شیطنت و انجام کار‌های پر خطر نشان از بیش فعالی نیست. در ادامه این مقاله با علائم بیش فعالی در کودکان آشنا می‌شویم:
- انرژی زیاد
- فعالیت و تحرک بالا بدون خستگی
- عدم قرار و صبر و مدام در حال تکاپو و جنبش
- عدم توجه
- ایجاد سروصدای زیاد و ضعف در گوش دادن و انجام حرف دیگران
- نداشتن توانایی لازم در براقراری ارتباط با دیگران
- اختلال در خوابیدن
- لجبازی
انواع بیش فعالی
به صورت کلی و معمول اختلال بیش فعالی به سه دسته تقسیم می‌شود، با استفاده از نوروفیدبک می‌توان به درمان بیش فعالی پرداخت، در ادامه با انواع بیش فعالی آشنا می‌شویم:
1-بی توجه
این اختلال موجب می‌شود که فرد با کوچکترین اتفاقی تمرکز خود را در انجام یک کار از دست بدهد و نتواند آن کار را به اتمام برساند. قوانین برای این افراد آزار دهنده است و انجام داددن کار‌هایی با برنامه قبلی برای این افراد بسیار دشوار است.
2-تکانشی
در این نوع از کودکان که دچار این نوع از بیش فعالی هستند، در سر جای خود ماندن و در صف ماندن بسیار سخت و دشوار است، این کودکان اغلب بسیار حرف میزنند و نمی‌توانند بگذارند حرف دیگران تمام شود. این کودکان به دلیل فعالیتی که دارند دائما دچار زخم و جراحت هستند.
3-ترکیبی
در این نوع از بیش فعالی کودک تمامی علام بیش فعالی از نوع بی توجه‌ایی و تکانشی را دارا می‌باشد.
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک یک نکنولوژی است که به درمان اختلالات مغزی با استفاده از آموزش مغز می‌پردازد. در درمان به روش نوروفیدبک می‌توان به صورت دائم به پایش فعالیت‌های مغزی پرداخت. نوروفیدبک عملکرد مغز را برسی می‌کند و اطلاعاتی را به درمانگر می‌دهد که می‌تواند در روند درمان موثر باشد. نوروفیدبک یک مناسب به منظور رفتار مناسب مغز پیدا می‌کند. می‌توان گفت که نوروفیدبک یک پروسه ارام و تدریجی در اصلاح رفتار‌های مغزی پرداخت.
موارد استفاده از نوروفیدبک
از نوروفیدبک می‌توان در اختلالات زیر استفاده نمود . این اختلالات را بدون عوارض دارو و درمان‌های تهاجمی درمان کرد:
- طیف اضطراب افسردگی
- نقص توجه
- اختلالات رفتاری
- اختلالات خواب
- تشنج
- فلج مغزی
- بیش فعالی
- سندروم پیش از قاعدگی
- سردرد و میگرن
- طیف اوتیسم
- و…
درمان بیش فعالی با نوروفیدبک
افرادی که دچار اختلال بیش فعالی هستند رفتار و الگو‌های خاصی دارند این رفتار از قسمت لوپ پیشانی در مغز منشع می‌گیرد. این بخش از مغز مرتبط به شخصیت، رفتار و یادگیری است. بر اساس نقص توجه اختلال بیش فعالی فرد می‌تواند از نظر سطح توجه، کنترل تکانه‌ها، یادگیری و فعالیت به مشکل برخورد کند. علائمی که این اختلالات دارد زندگی فرد از جنبه‌های بسیاری می‌تواند تحت تاثیر قرار بدهد.
نوروفیدبک به کسانی که به این اختلالات دچار هستند بدون هیچ عوارضی دارویی می‌توانند به درمان این اختلالات بپردازند، در واقع نوروفیدبک با آموزش و اصلاح رفتار‌های مغزی می‌پردازد. امواجی که مغز تولید می‌کنند را می‌توان به وسیله EEG اندازه‌گیری کرد.
نحوه انجام نوروفیدبک برای درمان بیش فعالی
قبل از اینکه هر گونه درمانی شروع شود ایتدا باید یک متخصص با فرد گفتوگو کند. تمامی علائم و سوابق پزشکی فرد توسط متخصص پرسیده خواهد شد. چرا که متوجه شوند در هر جلسه بیمار چه مقدار پیشرفت داشته این گفتوگو و پرسش و پاسخ تکرار می‌شود.
در ابتدای جلسه نورفیدبک کلاهی همراه با الکترود‌های که دارد بر روی سر مراجعه کننده گذاشته می‌شود. هدف از گذاشتن این کلاه اندازه‌گیری امواج مغزی است و این الکترود‌ها به بدن هیچ گونه جریانی وارد نمی‌کنند. به همین دلیل اتصال این الکترود‌ها به بدن هیج درد و نارحتی به همراه نخواهد داشت. بعد از اتصال نوروفیدبک بر روی سر امواج مغزی به صورت زنده بر روی یک صفحه نمایش به نمایش در می‌آید و تمامی رفتاری مغز فرد مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.
با توجه به عکس العملی که مغز به این امواج نشان می‌دهد و فیدبکی که تکنولوژِی نوروفیدبک از اماوج مغز می‌گیرد، می‌توان اختلالات مغزی را با چشم مشاهده کرد. امواجی که در هر جلسه مشاهده می‌کنید با جلسه‌های دیگر متفاوت‌اند. با درمان بیش فعالی با نوروفیدبک رفته رفته علائم این اختلال کاهش می‌یابد.
بررسی تأثیر نوروفیدبک در درمان بیش فعالی
براساس یافته متخصصان نرفیدبک یک روش موثر در درمان بیش فعالی است که کمک می‌کند تا بیش فعالی درمان و یا بهبود یابد. در سال 2009 محققان یک آنالیزی از تاثیرات نوروفیدبک بر روی اختلالات مغزی منتشر کرند که نشان می‌داد که با نوروفیدبک اختلالات چه تغییری می‌کند. نتیجه کلی بسیار خوش‌آیند بود که نشان می‌داد روند درمان اختلالات بسیار سریع‌تر و بدون عوارض‌تر شده است.
تعداد جلسات درمان بیش فعالی با نوروفیدبک
به صورت کلی نمی‌توان به صورت دقیق و مطمئن پیش بینی که که در چند جلسه درمان با نوروفیدبک بیش فعالی درمان می‌شود. چون که هر فرد با توجه به شرایطی که دارد می‌تواند زمان بیشتری ببرد. هم ممکن است که یک فرد سیری آرام و فردی دیگر سیری کند در درمان داشته باشد. برای دستیابی به یک روند خوب در درمان بهتر است سیری آرام و پیوسته درمان را دنبال کنید.
درمان بیش فعالی با نوروفیدبک می‌تواند 10 تا 80 جلسه به طول بی‌انجامد درمان بیش فعالی در کودکان حدود 20 تا 40 جلسه زمان می‌برد این نیز طبیعی است که در افراد بزرگسال این روند بیشتر به طول بی‌انجامد.
عوارض درمان بیش فعالی با نوروفیدبک
درمان اختلال بیش فعالی عوارض بسیاری ندارد و می‌توان گفت والدینی که نگران از عوارض این روش درمانی هستند. باید به این نکته توجه کنند که این روش از عوارض بسیار کمتری و از روش‌های مانند دارو درمانی برخوردار است از عوارض جانبی درمان اختلالات به روش نوروفیدبک می‌توان به مووارد زیر اشاره نمود:
- خستگی ذهنی
- حالت تهوع
- حساسیت به نور در افراد با سابقه ضربه به سر
- احساس گیجی
درمان بیش فعالی با نوروفیدبک در بزرگسالی
در بیشتر کسانی که دچار بیش فعالی هستند با رسیدن به بزرگسالی بیش فعالی بهبود پیددا می‌کند. ولی در برخی مواقع این اختلال موجب بروز مشکلاتی در سنین بزرگسالی می‌شود. برای اینکه اقدام به درمان بیش فعالی کنید ابتدا باید توسط یک روانپزشک سلامت روان شما تست شود . پس از آن اقدام به درمان کنید. در صورتی که پزشک اختلال شما را تایید کند می‌توانید به درمان اختلال بیش فعالی با نوروفیدبک اقدام کنید.
جمع بندی
همان طور که تا به اینجا متوجه شدید، اختلال بیش فعالی می‌تواند کودکان را از زندگی معمول خود بسیار دور کند و مشکلاتی برا کودکان به وجود بیاورد که کودکان را از اجتماع دور کند و نتوانند هم در زندگی و هم در زندگی اجتماعی خود به خوبی با مشکلات رو‌به‌رو شوند. در بسیاری از این کودکان این مشکلات تا در سن بزرگسالی نیز همراهشان خواهند ماند و در بزرگسالی علائم بیش فعالی بیشتر نیز خود را بروز می‌دهند. به همین خاطر بهتر است که در صورت بروز این اختلال در کودکان هر چه سریع‌تر درمان شود چون می‌تواند این اختلال رفته رفته بدتر شود.
پس می‌توان گفت که یکی از بهترین روش‌های درمان بیش فعالی، نوروفیدبک است که بدون عوارض جانبی جبران ناپذیری به درمان بیش فعالی می‌پردازد. کلینیک مهر رضوی در شهر مشهد نیز با تکنولوژی جدید و روش‌های درمانی به روز درمان بیش فعالی با نوروفیدبک را انجام می‌دهد. به راحتی به صورت اینترنتی می‌توانید وقت خود را رزرو کنید.
واحد تحقیق و توسعه کلینیک تخصصی مهر رضوی
