در این مقاله قصد داریم به تفاوت نوروفیدبک با rtms بپردازیم و روش‌های به کار رفته در هر یک از این درمان‌ها را مورد بررسی قرار دهیم. پس با توجه به این مسئله، در صورتی که به دنبال درمان افسردگی هستید، توصیه ما به شما عزیزان این است که در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا نحوه کار و تفاوت نوروفیدبک با rtms را خدمت شما عزیزان شرح دهیم.
بازخورد عصبی و یا همان نوروفیدبک در اصل نوعی بیوفیدبک می‌باشد که با استفاده از امواج الکتریکی مغز و دادن بازخورد به فرد مورد نظر به دنبال این است که به فرد بیمار خود تنظیمی را آموزش دهد. بازخوردهای نوروفیدبک به صورت صدا و یا تصویر در اختیار خود فرد بیمار قرار خواهد گرفت و شخص مورد نظر متوجه پاسخ‌ها و تغییرات مثبت و منفی خود خواهد شد. بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که این روش بسیار کارآمد می‌باشد و بهترین سن برای استفاده از این روش برای درمان بعد از 5 یا 6 سالگی می‌باشد.
نوروفیدبک تراپی چگونه انجام می‌گردد؟
در این روش از درمان، حسگرهایی بر روی پوست سر بیمار قرار خواهد گرفت که به آنان الکترود می‌گویند. این الکترود‌ها فعالیت‌های مغز بیمار را مورد بررسی قرار خواهند داد و آنان را به صورت امواج مغزی به ثبت خواهند رساند. امواج ثبت شده در بسیاری از موارد به مانند یک بازی و یک فیلم شبیه سازی شده می‌باشد که در دسترس فرد بیمار قرار خواهد گرفت. به واسطه این روش فرد قادر خواهد بود برخی از اعمال غیرارادی خود را تحت کنترل خود در آورد.
عوارض نوروفیدبک و موارد منع مصرف آن
تا کنون آمار منفی از این روش درمان در کلینیک روانشناسی منتشر نشده است. طبق تحقیقات صورت گرفته در این زمینه مشخص شده است که این روش یکی از راه کارهای مناسب برای درمان بیماری‌های مغز و اعصاب بوده است و عوارضی را نیز در پی نداشته است. بدترین حالتی که می‌تواند در این روش رخ دهد این است که نوروفیدبک توانایی تغییر در علائم بیمار را نداشته باشد. پس با توجه به این موضوع از جمله تفاوت نوروفیدبک با rtms در عوارض آن می‌باشد که در روش rtms سردرد را به همراه خواهد داشت.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که برای این که این روش نتیجه بهتری را به همراه داشته باشد، بهتر است که تعداد جلسات بیشتری را به آن اختصاص دهید تا بتوانید به خوبی اعمال غیرارادی خود کنترل داشته باشید. همچنین شرایط بیمار نیز در تاثیرگذاری این روش بسیار مهم می‌باشد. به عنوان مثال شدت بیماری و یا میزان همکاری خانواده بسیار مهم است.
تحریک مغناطیسی مغز یا rtms چیست؟
تحریک مغناطیسی مغز یا همان rtms روشی بدون درد برای تحریک مغز با استفاده از یک میدان مغناطیسی است که به کمک حسگرهای پوستی انجام می‌گیرد و هدف اصلی آن نیز تغییر در عملکرد قسمت‌هایی از مغز می‌باشد. از این روش در درمان اختلالاتی به مانند افسردگی و سردردهای میگرنی استفاده می‌شود. برای همین نیز این روش را تحریک مکرر مغناطیسی مغز یا همان rtms می‌نامند. این روش امواجی مشابه با MRI را ایجاد خواهد کرد و کاملا بدون درد می‌باشد.
نحوه عمل تحریک مغناطیسی یا همان rtms
اولین دستگاهی که برای تحریک مغناطیسی مغز مورد استفاده قرار گرفت در سال 1985 میلادی توسط دکتر آنتونی بارکر و رضا جالینوس در دانشگاه شفیلد انگستان ساخته شد. این دستگاه دارای دو بخش اصلی به نام کویل و خازن می‌باشد. نحوه کار این دستگاه بدین صورت است که جریان الکتریسیته در خازن‌ها ذخیره می‌شود و در زمانی که نیاز باشد انرژی تخلیه خواهد شد و میدان مغناطیسی را در کویل ایجاد خواهد کرد. تفاوت نوروفیدبک با rtms این است که در این روش کویل به صورت مستقیم بر روی سطح پوست سر بیمار قرار خواهد گرفت و تغییراتی را در عملکرد آن ایجاد خواهد کرد. تا سال 2000 این دستگاه کاربرد چندانی را نداشت تا این که از دهه 90 میلادی اولین استفاده‌ها از آن برای درمان افسردگی صورت گرفت و نتایج مطلوبی را نیز به همراه داشت.
استفاده از rtms برای چه بیمارانی مناسب است؟
در اکتبر سال 2008 میلادی این دستگاه برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار گرفت و مورد تایید سازمان غذا و دارو نیز قرار گرفت و در سال 2014 میلادی نیز دانشمندان پی بردند که این دستگاه برای درمان میگرن نیز موثر می‌باشد. علاوه بر مواردی که به آنان اشاره کردیم، مطالعات نشان داد که rtms اثرات مطلوبی را بر روی بیماران اسکیزوفرنی، اختلال درد نوروپاتیک و کاهش ولع بیماران دارد.
مزایا و معایب استفاده از rtms
استفاده از این روش برای درمان بیماران بسیار زیاد است و معمولا روانپزشکان به دلایل متعددی از این روش برای درمان استفاده می‌کنند. از جمله مزیت‌های این روش می‌توان به عوارض کم آن، عدم ایجاد درد در بیمار و تاثیر در کوتاه ترین زمان آن اشاره کرد. البته این روش نیز دارای معایبی می‌باشد که از جمله آنان می‌توان به ایجاد سردرد ، ناراحتی پوستی ناشی از محل تحریک شده و سرگیجه اشاره کرد. یکی دیگر از معایبی که این روش دارد و به ندرت شاهد آن هستیم، از دست دادن شنوایی در بیمار می‌باشد. و یکی دیگر از انواع تفاوت نوروفیدبک با rtms است.
آیا rtms عوارض دارد؟
تفاوت نوروفیدبک با rtms از نظر عوارض نیز می‌باشد زیرا، رایج‌ترین عوارضی که این روش از درمان به همراه دارد، سردرد می‌باشد. دلیل این عارضه نیز پاسخ پوست سر به میدان مغناطیسی می‌باشد. در بسیاری از موارد این عارضه تنها در دو الی سه جلسه اول ایجاد خواهد شد. جا دارد به این موضوع نیز اشاره کنیم که این اتفاق تنها مربوط به پاسخ پوست سر می‌باشد و خطری را برای بیمار به همراه نخواهد داشت. پس با توجه به این موضوع می‌توان گفت که تغییری در سطح قشر مغز رخ نخواهد داد. در صورت بروز سردرد به دلیل استفاده از این روش می‌توانید از قرص‌های مسکنی مانند ژلوفن استفاده کنید.
تفاوت نوروفیدبک با rtms
زمانی که امواج ایجاد شده در مغز در یک سطح مطلوب عمل می‌کنند، در نوروفیدبک این امواج از سطح مورد نظر بالاتر خواهند رفت. فعالیت‌های غیرارادی بدن به مانند ضربان قلب و دمای بدن تا حدودی تحت کنترل فرد خواهند بود. در روش نوروفیدبک امواج مغزی در فرآیند درمان بسیار مهم هستند. اما در روش rtms پالس‌های مغناطیسی کوتاه مدت ایجاد خواهند شد و میدان مغناطیسی را ایجاد خواهند کرد. این امواج شباهت بسیاری را به MIR دارند و بدون ایجاد درد به نورن‌های عصبی مغز می‌رسند. در این روش فعالیت‌های نورن‌های عصبی به صورت کوتاه مدت مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
تفاوت نوروفیدبک با rtms از سایر جوانب
در حال حاضر روش RTMS روش رایج تری به شمار می‌رود. اما جا دارد به این موضوع نیز اشاره کنیم که روش نوروفیدبک نیز در موارد مهمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به صورت کلی می‌توان گفت که هر دوی این روش‌ها قادر به افزایش و یا کاهش فعالیت نورون‌ها خواهند بود. نکته جالب توجه در مورد این روش‌ها این است که هر دو بدون درد بوده و برای درمان‌های متعدد از آنان استفاده می‌شود. تفاوت نوروفیدبک با rtms تنها از منظر استفاده نمی‌باشد و از نظر هزینه نیز این دو روش با یکدیگر تفاوت‌هایی را دارند. در حال حاضر روش rtms روشی به مراتب ارزان‌تر از روش نوروفیدبک می‌باشد. دلیل این کاهش هزینه نیز به دلیل تجهیزات کمتری است که در روش rtms از آنان استفاده می‌شود. و این هم یکی دیگر از انواع تفاوت نوروفیدک با rtms است.
مقایسه نوروفیدبک و rtms
تفاوت نوروفیدبک با rtms شاید تا حدودی زیاد باشد، اما هر دوی این روش‌ها برای درمان افراد مورد استفاده قرار می‌گیرند و در موارد خاصی کاربرد دارند. از این رو نمی‌توان این دو روش را با یکدیگر مقایسه کرد. می‌توان با توجه به بیماری فرد مورد نظر از هر یک از این روش‌ها برای درمان استفاده کرد. البته لازم به ذکر است که با توجه به این موضوع که هزینه درمان در rtms به مراتب کمتر است. این یکی از انواع تفاوت نوروفیدبک با rtms است. بسیاری از بیماران از این روش برای درمان سردردهای میگرنی خود استفاده می‌کنند.
جمع بندی
در این مقاله به تفاوت نوروفیدبک با rtms پرداختیم و هر یک از این دو روش را برای شما عزیزان به اختصار توضیح دادیم. همان طور که اشاره کردیم هر یک از این روش‌ها خصوصیات و معایبی را به همراه دارند . در آخر این روانشناس می‌باشد که مشخص خواهد کرد که فرد از کدام یک از این روش‌ها برای درمان استفاده کند. اما به صورت کلی این دو روش در درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرن. با توجه به این که کمترین میزان عارضه را نیز به همراه دارند، به روش‌هایی رایج برای درمان افسردگی و سردرد میگرنی تبدیل شده‌اند.
از نظر نحوه عملکرد تفاوت نوروفیدبک با rtms در میزان بار الکتریکی است که مورد استفاده قرار خواهد گرفت. همان طور که اشاره کردیم روش rtms بیشتر بر روی نورون‌ها به صورت کوتاه مدت تاثیر خود را اعمال خواهد کرد. اما روش نوروفیدبک عملکرد مغز را مورد بررسی قرار خواهد داد. در نهایت این توانایی را به فرد القا خواهد کرد که بتواند برخی از اعمال غیرارادی خود را تحت کنترل خود درآورد. بسته به نیاز بیمار روانشناس می‌تواند هر یک از این روش‌ها را برای درمان فرد بیمار به کار گیرد. با این حال با توجه به گفته های مربوط به تفاوت نوروفیدبک با rtms نمی توان گفت کدام بهتر است.
واحد تحقیق و توسعه کلینیک تخصصی مهر رضوی
