میگرن عصبی چیست + علائم، دلایل و درمان

علت میگرن عصبی

علت دقیق میگرن عصبی هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند که تغییرات در فعالیت شیمیایی مغز، عوامل ژنتیکی، تغییرات هورمونی، استرس و حتی تغذیه می‌توانند نقش مهمی در شروع حملات میگرن ایفا کنند. عدم تعادل در سطح سروتونین مغز نیز یکی از نظریات پررنگ در بروز این نوع سردرد است. برخی پژوهشگران بر این عقیده‌اند که منشأ میگرن می‌تواند به اختلالات عصبی ناشی از تغییرات ژنتیکی در مغز بازگردد. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، گروهی از دانشمندان به جهشی رایج در ژن TRESK دست یافتند؛ ژنی که مسئول تولید نوع خاصی از کانال‌های پتاسیمی در سلول‌های عصبی است. این کانال‌ها نقش کلیدی در حفظ حالت پایدار سلول‌های عصبی دارند، و هرگونه تغییر در عملکرد آن‌ها ممکن است باعث تحریک‌پذیری بیش‌ازحد نورون‌ها شود، به‌گونه‌ای که حتی نسبت به محرک‌های خفیف درد نیز واکنش شدیدی نشان دهند.

میگرن عصبی چه علائمی دارد؟

در حقیقت، سردرد میگرنی می‌تواند به دلایل متعددی بروز کند و نباید هر نوع سردردی را نشانه‌ای از میگرن عصبی دانست. تنها برخی از سردردها با ویژگی‌های خاصی هستند که به میگرن عصبی شدید نسبت داده می‌شوند. از جمله علائمی که ممکن است نشان‌دهنده‌ی نوع شدید این نوع میگرن باشند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دردی ناگهانی که ظرف چند ثانیه یا حتی کمتر به بیشترین شدت خود می‌رسد (معروف به سردرد آذرخشی یا رعد و برقی)
• سردردهایی که شدت آن‌ها رو به افزایش بوده یا در طی چند هفته به‌طور مکرر تکرار می‌شوند
• وجود تب، علائم التهاب پرده‌های مغزی (مننژیسم)، یا تغییرات شناختی و ذهنی، یا ترکیبی از این نشانه‌ها
• بروز سردردهایی با الگویی متفاوت نسبت به الگوی همیشگی فرد
• مشاهده تورم و قرمزی اطراف عصب بینایی (پاپی) که معمولاً به علت افزایش فشار داخل جمجمه‌ای ایجاد می‌شود (پاپی‌لدم)
• ایجاد اختلالات عصبی موضعی و خاص در برخی نواحی بدن

علائم میگرن می‌تواند در هر فردی با دیگری متفاوت باشد. برای بسیاری از افراد، این نوع سردرد به‌صورت مرحله‌ای ظاهر می‌شود و این مراحل ممکن است شامل موارد زیر باشند:

مرحله پرودرم (Prodrome)

این مرحله ممکن است چند ساعت یا حتی یک روز قبل از شروع سردرد ظاهر شود و شامل علائمی مانند تغییرات خلقی، خستگی، گرسنگی شدید، سفتی گردن، و کاهش تمرکز است. حدود ۶۰ درصد از افرادی که دچار میگرن عصبی هستند، پیش از آغاز سردرد اصلی، نشانه‌هایی را تجربه می‌کنند که ممکن است از چند ساعت تا حتی دو روز قبل ظاهر شوند. این مرحله که با عنوان پیش‌درآمد میگرن یا پرودرم شناخته می‌شود، شامل مجموعه‌ای از علائم جسمی و روانی است که به نوعی هشدار وقوع حمله اصلی به حساب می‌آیند. برخی از شایع‌ترین علائم میگرن عصبی در این مرحله عبارت‌اند از:

• افزایش حساسیت نسبت به نورهای شدید، صداهای بلند یا حتی بوهای تند
• احساس خستگی مفرط یا کم‌انرژی بودن بدون دلیل مشخص
• تغییر در اشتها، ممکن است فرد میل شدید به برخی غذاها پیدا کند یا بالعکس دچار بی‌اشتهایی شود
•  نوسانات خلق‌وخو مانند تحریک‌پذیری، افسردگی یا احساس سرخوشی ناگهانی
•  احساس تشنگی شدید که با مصرف آب هم برطرف نمی‌شود
•  مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست یا اسهال

مرحله اورا (Aura) در میگرن عصبی

مرحله‌ی اورا یکی از فازهای احتمالی در برخی انواع میگرن عصبی است که به‌صورت مجموعه‌ای از علائم حسی، بینایی، گفتاری یا حرکتی بروز می‌کند. این نشانه‌ها نقش یک هشدار را دارند و معمولاً از نزدیکی شروع حمله‌ی اصلی خبر می‌دهند. هرچند اغلب تصور می‌شود که اورا قبل از آغاز سردرد ظاهر می‌شود، اما در واقع ممکن است در طول حمله یا حتی پس از فروکش کردن درد نیز مشاهده شود. علائم آن می‌تواند شامل نقاط نورانی، تاری دید، خطوط زیگزاگ، اختلال در شنوایی، یا حتی مشکلات زبانی و حرکتی باشد. تاری دید، از دیدن خطوط زیگزاگ و نقاط نورانی گرفته تا احساس گزگز یا بی‌حسی در اندام‌ها، دشواری در صحبت کردن، یا حتی اختلالات حرکتی ملایم، از جمله علائم دیگر است. این مرحله معمولاً بین ۱۰ تا ۶۰ دقیقه به طول می‌انجامد و تجربه‌ی آن در میان همه‌ی افراد مبتلا به میگرن عصبی یکسان نیست. بر اساس آمار، تنها حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از بیماران میگرنی، این مرحله را تجربه می‌کنند. تشخیص به‌موقع اورا می‌تواند به افراد کمک کند که با مصرف دارو یا استراحت، شدت سردرد پیش‌رو را کاهش دهند.

مرحله حمله میگرن عصبی

سردرد میگرنی معمولاً با یک احساس درد مبهم آغاز شده و به تدریج به یک درد ضربان‌دار تبدیل می‌شود. این نوع درد معمولاً در حین فعالیت‌های بدنی شدت بیشتری پیدا می‌کند. در میگرن عصبی، درد ممکن است از یک سمت سر به سمت دیگر منتقل شود یا در ناحیه جلوی سر یا به صورت گسترده در تمام سر احساس شود. تقریباً ۸۰ درصد از افرادی که دچار میگرن هستند، حالت تهوع را همزمان با سردرد تجربه می‌کنند و نیمی از این افراد علاوه بر درد، دچار استفراغ نیز می‌شوند. همچنین، رنگ‌پریدگی و احساس ضعف می‌تواند از دیگر علائم این نوع سردرد باشد.