درمان تکنولوژیک در کلینیک مهر رضوی

درمان تکنولوژیک برای چه بیماری هایی استفاده می شود؟

با پیشرفت روز افزون علم درمان‌های مختلف و بسیاری روی کار آمد که یکی از آن‌ها درمان های تکنولوژیک است. این درمان مجموعه‌ای از روش‌های درمان جدید از جمله بیوفیدبک، تحریک مغناطیسی مغز و تحریک الکتریکی مغز است که می‌تواند اختلالات روانشناسی مختلف را بهبود بخشد. در ادامه به بررسی درمان تکنولوژیک می‌پردازیم و در نهایت بیماری‌های قابل درمان با آن را بیان می‌کنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

درمان تکنولوژیک چیست؟

همانطور که گفتیم درمان تکنولوژیک مجموعه‌ای تشکیل‌ شده از جدیدترین روش‌های درمان است که بیوفیدبک، نوروفیدبک، تحریک مغناطیسی مغز و تحریک الکتریکی مغز را دربرمی‌گیرد. اما به راستی منظور از هریک از روش‌های درمان ذکر شده چیست؟

بیوفیدبک چیست؟

بطور کلی می‌توان گفت درمان بیوفیدبک نوعی درمان تکنولوژیک است که در آن سعی می‌شود با ایجاد تغییرات مثبت در بدن، عملکردهای مختلف بهبود بخشیده شوند. همانطور که بدون شک می‌دانید عملکرد فعالیت‌های بدنی هریک از ما به دو بخش ارادی و غیرارادی تقسیم و گروه‌ بندی می‌شوند. عملکردهای غیرارادی بدن نظیر؛ ضربان قلب، تنفس، دمای بدن، فشارخون، امواج مغزی و… توسط سیستم عصبی خود مختار تنظیم می‌شوند.

حال اگر یک فرد برای مدت طولانی در معرض عوامل محیطی قرار گیرد و در فعالیت‌های بدن وی تغییر ایجاد شود، بیماری‌ها و اختلالات روانشناسی رخ خواهند داد. نوروفیدبک یا بیوفیدبک تراپی نوعی تکنیک ذهنی بدنی است که به افراد می‌آموزد چگونه فعالیت‌های فیزیولوژیک خود را تغییر دهند. به عبارت دیگر می‌توان گفت در نوروفیدبک افراد می‌آموزند که پاسخ‌های غیرارادی خود را بهتر کنترل و تنظیم کنند.

انواع بیوفیدبک

همانطور که گفتیم یکی از انواع درمان تکنولوژیک، بیوفیدبک است. حال جالب است بدانید که این روش درمان خود نیز انواع مختلفی دارد. تقسیم‌بندی این روش به این امر بستگی دارد که هدف آن بهبود کدام عملکرد در بدن است.

درمان تکنولوژیک: نوروفیدبک چیست؟

نوروفیدبک یکی‌ از مهم‌ترین انواع بیوفیدبک به شمار می‌آید. در این درمان به کمک ثبت امواج نوار مغز( EEG) و دادن بازخورد عصبی به افراد، نوعی خود تنظیمی ایجاد و آن را آموزش می‌دهند. لازم به ذکر است که نوروفیدبک نیز همانند بیوفیدبک یک درمان مکمل و نوعی ابزار جدید جهت بهبود اختلالات روانشناسی است. به همین جهت امروزه از آن برای اندازه‌گیری و ارزیابی فعالیت‌های عصبی مربوط به مغز استفاده می‌شود.

نتایج به دست آمده در نوروفیدبک بطور معمول به شکل صدا یا تصویر در اختیار فرد بیمار قرار می‌گیرند تا به این ترتیب فرد بتواند تغییرات مثبت یا منفی امواج مغزی خود را شناسایی کند.

در درمان نوروفیدبک این نکته را فراموش نکنید که هر زمان که دوره درمانی نوروفیدبک ناقص شود و به اتمام نرسد، نشانه‌ها و علائم تشدید می‌شوند. برای داشتن یک دوره درمان کامل، علاوه بر رعایت‌کردن ترتیب جلسات، باید تمامی دستورات و راهنمایی‌های درمانگر را رعایت کرد.

تغییرات حاصل از نوروفیدبک تحت هیچ شرایطی در جلسه اول قابل رویت نیست. چراکه نوروفیدبک یک فرآیند یادگیری است و نیاز به زمان بسیار زیادی دارد. جلسات نوروفیدبک بطور معمول ۳۰تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد. البته امکان دارد این جلسات می‌توانند بیش‌تر نیز طول بکشند. مطابق با نظر متخصصان حوزه روانشناختی تعداد جلسات موثر درمان نوروفیدبک ۳ جلسه در هفته است.

انواع بیوفیدبک

الکترومایوگرافی(نوار عضله)

در این نوع بیوفیدبک یا بطورکلی درمان تکنولوژیک، فعالیت الکتریکی عضلات بطورکامل ثبت می‌شوند. جهت انجام الکترومایوگرافی الکترودها بر روی سطح پوست قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که این مکان درست همان‌جایی است که عضله مورد نظر قرار دارد. حال سیگنال‌های ثبت‌شده به کمک دستگاه بیوفیدبک به شکلی درمی‌آیند که برای افراد قابل فهم و درک باشند.

برای آنکه مفهوم الکترومایوگرافی را بهتر درک کنید این نکته را در نظر داشته باشید که در نوار عضله هنگامی که عضلات در انقباض هستند، نور چشمک می‌زند. اما زمانی که عضلات ریلکس می‌شوند، چشمک ‌زدن متوقف خواهد شد. درنتیجه این امر فرد با دریافت فیدبک‌ها می‌تواند بیاموزد که چگونه انقباض عضلات خود را در سطح طبیعی نگه دارد.

درنهایت این نکته را در نظر داشته باشید که عوارض شدید یا عوارض جانبی در نوار عصب و عضله بسیار کم است. البته خوب است بدانید که در طول یا بعد آزمایش اغلب افراد درد اعصاب و عضلانی تجربه می‌کنند. در حال حاضر استراحت و استفاده از مسکن‌های بدون نسخه می‌تواند درد عضلانی را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. در نهایت فراموش نکنید که پیش از انجام این تست نیاز به استفاده از آنتی‌بیوتیک نیست.

تغییرات نرخ ضربان قلب

این نوع بیوفیدبک از طریق ایجاد هارمونی بین سیستم قلبی_عروقی و سیستم‌های فیزیولوژیک بدن، تاثیرات مثبتی به همراه دارد. در حال حاضر از تغییرات نرخ ضربان قلب جهت بهبود بیماری‌های مختلف از جمله فشارخون بالا، اختلال استرس پس از آسیب روانی، درد عضلانی مزمن، بی‌خوابی، اختلالات روانشناسی و… استفاده می‌شود.

بیوفیدبک تنفس

همانطور که از نام این نوع بیوفیدبک مشخص است در آن الگوی تنفسی و نرخ تنفسی ثبت و ضبط می‌شود. الکترودها در بیوفیدبک تنفسی اطراف سینه و شکم قرار می‌گیرند. این نکته را در نظر داشته باشید که در این نوع درمان تکنولوژیک افراد می‌آموزند که چگونه به کمک عضلات شکم تنفس ریتمیک‌تر و عمیق‌تری داشته باشند. در حال حاضر از بیوفیدبک تنفس جهت بهبود و درمان بیماری‌هایی نظیر؛ آسم، فشارخون بالا، اضطراب و… استفاده می‌شود.

بیوفیدبک دما

در این نوع درمان تکنولوژیک افراد می‌آموزند که چگونه دمای بدن خود را کنترل کنند و مانع از بروز اختلالات فیزیکی شوند یا اینکه آن‌ها را کنترل کنند. در بیوفیدبک دما الکترودها بر روی انگشتان دست یا پا قرار می‌گیرند. امروزه از این نوع درمان جهت کنترل اثرات استرس و اضطراب، درمان بیماری رینود، میگرن و… استفاده می‌شود.

درمان تکنولوژیک: تحریک مغناطیسی مغز چیست؟

تحریک مغناطیسی مغز یکی‌ دیگر از درمان‌های تکنولوژیک است که در کلینیک روانشناسی انجام می‌گیرد. این درمان یک روش غیرتهاجمی است که بر اساس القای الکترومغناطیس و توسط یک سیم ‌پیچ عایق انجام می‌گیرد. لازم به ذکر است که در این روش سیم‌ پیچ بر روی سطح پوست سر قرار می‌گیرد و پالس‌های کوتاه ‌مدت ایجاد می‌شود. هر جلسه تحریک مغناطیسی مغز ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و تعداد جلسات آن برای هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. البته این نوع درمان بطور معمول در ۲۵ جلسه انجام می‌گیرد.

مطابق با تحقیقات و بررسی‌های انجام‌شده تحریک مغناطیسی مغز برای افرادی که با افسردگی دوقطبی درگیر هستند بسیار مناسب و موثر است. البته این نوع درمان می‌تواند برای افرادی که مداخلات روانشناختی یا دارویی دارند نیز موثر و کاربردی است. از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مزایای تحریک مغناطیسی مغز می‌توان به تاثیرات درمانی چشمگیر، درد و عارضه کم، عدم ورود هرچیزی به جریان خون، عدم نیاز به بیهوشی و… اشاره کرد.

درمان تکنولوژیک: تحریک الکتریکی مغز یا TDCS

بطورکلی می‌توان گفت در این نوع درمان عملکرد مغز به واسطه تغییر تحریک‌پذیری قشر مخ تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در تحریک الکتریکی مغز یک جریان الکتریکی ضعیف با شدت حداکثر ۲ میلی‌آمپر برخی از نواحی خاص مغز را تحریک می‌کند. دستگاه مورد استفاده در این روش از باطری تغذیه می‌کند و نوعی جریان الکتریکی ثابت را به وسیله سیم‌ها به دو سنسور یا الکترود انتقال می‌دهد. این نکته را در نظر داشته باشید که الکترودهای ذکر شده درون یک پارچه اسفنجی قرار گرفته‌اند و توسط محلول آب نمک مرطوب می‌شوند. درنتیجه این امر الکترودها می‌توانند جریان الکتریکی را به خوبی هدایت کنند. در تحریک الکتریکی مغز برخلاف دیگر انواع درمان تکنولوژیک الکترودها مکان مشخص برای قرارگیری ندارند و بسته به نوع بیماری و درمان، مکان آن‌ها مشخص خواهد شد.

تحریک الکتریکی مغز امروزه با نام یکی از موثرترین و محبوب‌ترین روش‌های درمان شناخته می‌شود. این روش در درمان بیماری‌های مختلف ازجمله افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی، سردردهای میگرنی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربرد درمان تکنولوژیک

درمان تکنولوژیک برای چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟

در حال حاضر از درمان تکنولوژیک جهت درمان بیماری‌های مختلف و بسیاری استفاده می‌شود که بطورکلی مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها عبارتند از:

  • درمان اضطراب
  • افسردگی
  • اختلالات یادگیری
  • بیش‌فعالی
  • وسواس
  • پانیک
  • اتیسم
  • ضربه مغزی
  • سکته مغزی
  • ناتوانی‌های یادگیری
  • کمبود توجه
  • صرع
  • مدیریت استرس
  • میگرن
  • سندرم تورت
  • اختلالات خواب
  • پارکینسون
  • دوقطبی
  • توهمات صوتی و شنوایی
  • اسکیزوفرنی
  • آسیب‌های ناشی از بیماری سکته مغزی
  • فلج بخش‌های مختلف از صورت
  • درمان توهمات بیماران
  • و…

جمع‌بندی

در مطالب فوق به بررسی درمان تکنولوژیک و بیماری‌های قابل درمان آن پرداختیم. همانطور که گفتیم درمان تکنولوژیک مجموعه‌ای تشکیل‌شده از جدیدترین روش‌های درمان است که بیوفیدبک، نوروفیدبک، تحریک مغناطیسی مغز و تحریک الکتریکی مغز را دربرمی‌گیرد.

بیوفیدبک نوعی درمان تکنولوژیک است که در آن سعی می‌شود با ایجاد تغییرات مثبت در بدن، عملکردهای مختلف بهبود بخشیده شوند. بیوفیدبک تراپی نوعی تکنیک ذهنی بدنی است که به افراد می‌آموزد چگونه فعالیت‌های فیزیولوژیک خود را تغییر دهند. به عبارت دیگر می‌توان گفت در نوروفیدبک افراد می‌آموزند که پاسخ‌های غیرارادی خود را بهتر کنترل و تنظیم کنند.

نوروفیدبک نیز همانند بیوفیدبک یک درمان مکمل و نوعی ابزار جدید جهت بهبود اختلالات روانشناسی است. به همین جهت امروزه از آن برای اندازه‌گیری و ارزیابی فعالیت‌های عصبی مربوط به مغز استفاده می‌شود.

 واحد تحقیق و توسعه کلینیک تخصصی مهر رضوی

 

مطالب مرتبط

جستجو کنید

خدمات ما

جستجو کنید

رزرو اینترنتی نوبت معاینه

شبکه های مجازی

مطالب اخیر

سوالی دارید؟ با ما صحبت کنید!
مکالمه را شروع کنید
سلام! برای چت در WhatsApp پرسنل پشتیبانی که میخواهید با او صحبت کنید را انتخاب کنید
ما معمولاً در چند دقیقه پاسخ می دهیم

موفق به دریافت پاسخ سوال تان نشدید؟

با واحد تریاژ(راهنمای مراجعین و بیماران) ما در ارتباط باشید تا بلافاصله پاسختان را دریافت کنید