حمله پانیک در خواب و هر آنچه باید در مورد آن بدانید!

اختلال پنیک یا پانیک در خواب یک اتفاق غیر منتظره و ناگهانی است که برخی افراد را در خواب‌های شبانه غافلگیر می‌کند. علت این حملات هنوز به طور دقیق مشخص نیست. البته برخی محققان عواملی مانند عدم خواب منظم شبانه، عدم درمان استرس و افسردگی مزمن، نداشتن رژیم غذایی مناسب و مصرف زیاد الکل و کافئین را علت پانیک می‌دانند. شما می‌توانید با اصلاح سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی مناسب و شناخت ترس‌ها و آگاهی بر آن‌ها، این حملات را کنترل کنید. در صورتی که با این اقدامات نتوانستید، جلوی حمله پانیک در خواب را بگیرید، مهم است که به یک روانپزشک و یا روانشناس مجرب مراجعه فرمایید.

حمله پانیک در خواب چیست؟

حملات پانیک در خواب در واقع به هراس‌های ناگهانی و غیرمنتظره‌ای گفته می‌شود که معمولا در خواب‌های شبانه خودشان را نشان می‌دهند. این حملات در خواب به اختصار «حملات پانیک شبانه» یا nocturnal panic attacks نامیده می‌شوند. چنین پنیک‌هایی ممکن است نیمه شب شما را از خواب بیدار کرده و مضطربتان کند. هنگام حملات، فرد، ترس شدید، تعریق زیاد، تنگی نفس و حس خفگی را تجربه می‌کند. علت دقیق این حملات هنوز به طور کامل شناخته شده نیست. اگر با این وضعیت روبرو شدید، بهتر است هر چه سریع‌تر به یک روان‌درمانگر مجرب مراجعه نمایید. چرا که نادیده گرفتن این اختلال و اختلال‌های روانشناختی دیگر باعث ایجاد تاثیر منفی در زندگی شخصی‌تان می‌شود.

علائم حمله پانیک در خواب

حملات شبانه در هر فرد ممکن است با علائم مختلفی ظاهر شود. در حالت کلی یک سری علائم بالینی ظاهر می‌شود که در زیر مشاهده می‌کنید:

تعریق شدید: هنگام بروز حمله اضطرابی، فرد دچار عرق شدید شده، به طوری که کل بدنش خیس می‌شود.

افزایش ضربان قلب: هنگام بروز این حمله قلب فرد شروع به تپش‌های غیر عادی می‌کند به نحوی که گویی قلبش از سینه خارج می‌شود.

لرزش غیرقابل کنترل: در این حالت فرد دچار لرزش شدید می‌شود. این لرزش ممکن است شامل لرزیدن دست‌ها و پاها باشد.

مشکلات تنفسی: هنگام بروز حمله پانیک شبانه احساس خفگی و تنگی نفس به شنا دست می‌دهد، به نحوی که گویی دچار بیماری آسم هستید. این تنگی نفس می‌تواند در شدت بالا منجر به خفگی شود. به نحوی که فرد احساس می‌کند گلویش در حال فشرده شدن است.

احساس گرما یا سرمای بیش از حد: برخی از افراد هنگام بروز حملات پانیک در خواب، احساس سرما دارند. در حالی که برخی دیگر ممکن است احساس گرمای بیش از حد و عرق را داشته باشند.

ترس از مرگ: یکی‌ از خطرناک‌ترین و ترسناک‌ترین هراس‌ها همگام حملات پانیک شبانه، ترس از مرگ است. این افراد حس می‌کنند که مرگ به آن‌ها نزدیک بوده و آخرین لحظات زندگی‌شان را می‌گذرانند.

علل حمله پانیک در خواب

هنوز دلیل رخ دادن این حملات به صورت دقیق مشخص نیست. البته دلایل زیر می‌توانند باعث بروز این حملات شوند که شناخت آن‌ها به شما در درمان کمک شایانی می‌کند:

عدم شناسایی علت دقیق

همانطور که گفته شد، علت بروز این حملات هنوز به طور قطعی مشخص نیست. تحقیقات در این زمینه ادامه‌ دارد و محققان در حال تلاشند تا علت حملات در خواب را متوجه شوند.

تأثیر عوامل و ریسک‌ فاکتورها

عوامل زیادی مانند استرس مزمن، فشارهای زندگی روزمره، کبودی‌های بدن و شرایط بالینی افراد می‌توانند روی طریقه ادراک و پردازش ترس و اضطراب در مغز و سیستم عصبی تاثیرگذار باشند. این موارد می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد حمله پانیک شبانه باشد.

حملات پانیک در خواب‌های روزانه: شایان ذکر است که حملات پانیک در خواب به خواب‌های روزانه محدود نشده و حتی گاهی در خواب روزانه و عصرگاهی نیز اتفاق می‌افتد. این شرایط به ویژه زمانی رخ می‌دهد که اتفاقات عادی و یا غیرتهدیدکننده زندگی باعث ایجاد واکنش‌های اضطرابی در بدن می‌شوند.

عدم وابستگی به موقعیت خاص

حمله پانیک در خواب حتی ممکن است بدون علت رخ دهد. یعنی دقیقا در شرایطی که هیچ وضعیت نگران کننده‌ای فرد را تهدید نمی‌کند، اتفاق می‌افتد و فرد به این حمله دچار می‌شود.

لزوم مراجعه به پزشک

زمانی‌که شما به این عارضه مبتلا هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. آنالیز وضعیت جسمی و روحی شما می‌تواند به یافتن علت این حملات توسط پزشک کمک شایانی کند.

اهمیت مدیریت اضطراب

در صورتی که ابتلای شما به این حملات تایید شد، می‌بایست به دنبال راه‌هایی باشید که بتوانید استرس و اضطرابتان را تا حد زیادی کنترل کنید. این مدیریت می‌تواند شامل کنترل بیماری‌های تنفسی، مشاوره‌های روانشناسی و درمان‌های دارویی باشد.

بعضی اختلالات روانی

برخی از اختلالات روانی می‌تواند علت بروز پنیک اتک در خواب باشد. یکی از این اختلال‌ها، بیماری اسکیزوفرنی است که در برخی افراد می‌تواند باعث بروز این حملات باشد‌. از این رو اگر بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی در‌ خانه دارید، بهتر است علائم آن را کنترل کنید.

راه های تشخیص حمله پانیک در خواب

یکی از سوالاتی که مطرح می‌شود این است که چگونه بفهمیم، حمله پانیک در خواب رخ می‌دهد؟ علائمی وجود دارد که باعث می‌شود شما متوجه این‌ حملات در خواب شوید. چرا که ممکن است با این حملات از خواب بپرید. حالت‌های زیر به همراه ترس شدید و از دست دادن کنترل هیجانات، معمولا راه‌های خوبی برای تشخیص این حملات هستند.

حالت تهوع
تعریق
تغییر حالت نفس کشیدن
تپش قلب

البته این علائم به طور قطع برای تشخیص علائم پانیک در خواب کافی نیستند و برای تشخیص بهتر می‌بایست به روانپزشک مراجعه فرمایید.

راه های درمان حمله پانیک در خواب

برای پیدا کردن بهترین راه درمان حمله پانیک در خواب در خواب بهتر است که از یک روان‌درمانگر یا پزشک متخصص اعصاب و روان کمک بگیرید. به طور معمول پزشکان برای درمان این حملات در خواب درمان‌های ترکیبی اعم از دارو درمانی و درمان‌های شناختی را تجویز می‌کنند. این درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

داروهای ضد اضطراب و ضد استرس (مصرف چنین داروهایی به کنترل دفعات و شدت حملات کمک زیادی می‌کند.)
داشتن برنامه خواب منظم حتی در روزهای تعطیل برای تنظیم ساعت بدن
پرهیز از مصرف کافئین و غذاهای سنگین قبل از خواب
تمرین تنفس عمیق یا استفاده از تکنیک‌های ریلکسیشن و مدیتیشن برای آرام‌تر کردن ذهن

راه های درمان حمله پانیک در خواب

پس از تایید ابتلا به حملات پنیک شبانه، اگر خودتان نتوانستید این مشکل را با روش‌های طبیعی درمان کنید، می‌بایست پس از مراجعه به درمانگر برای درمان خود اقداماتی انجام دهید. این درمان معمولا شامل درمان‌هایی مانند دارو درمانی، روان‌درمانی و یا ترکیبی از این دو بوده که در زیر به آن‌ها پرداخته شده است:

اولین خط درمانی، درمان شناختی رفتاری یا CBT بوده که می‌تواند تا حد زیادی اختلال شما را بهبود ببخشد. در این روش، درمانگر به شما کمک می‌کند تا علائم هراس را در یک محیط امن و سالم درک کرده و کنترل کنید. زمانی‌که ترس شما برطرف شد، می‌توانید از حملات بعدی جلوگیری نمایید. همچنین پزشک ممکن است در کنار این درمان، روش‌های دیگر مانند دارو را برای برطرف کردن اضطرابتان استفاده کند. برخی از این داروها در زیر آورده شده است:

مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین که برای بهبود افسردگی مؤثر هستند.
مهارکننده‌های بازگشت مجدد سروتونین و نوراپی نفرین که این موارد نیز ضد افسردگی هستند.
بنزودیازپین‌ها که جزء آرامبخش‌ها محسوب می‌شوند. البته به علت خطر اعتیاد بهتر است به مقدار کم از آن‌ها مصرف کنید.

راه درمانی بدون دارو که می‌توان از حمله پانیک در خواب پیشگیری کرد!

علاوه بر درمان پانیک در خواب با استفاده از مصرف دارو، شما می‌توانید با روش‌های غیر دارویی از بروز این حملات جلوگیری کنید که در زیر به آن‌ها پرداخته شده است:

درمان‌ پانیک با نوروفیدبک

یکی از درمان‌هایی که بدون دارو، اختلالات پنیک شما درمان می‌شود، نوروفیدبک است. به این صورت که دستگاه نوروفیدبک می‌توانند امواج بتا را در مغز کاهش داده و همچنین در مقابل امواج آلفا را بیش‌تر کنند. این‌کار باعث ایجاد حس آرامش در بدن می‌شود. چرا که اختلال پانیک به علت بالا بودن امواج بتا یا امواج استرس‌زا در مغز رخ می‌دهد. همچنین درمان اضطراب با نوروفیدبک نیز انجام می‌شود. شما با تحت درمان قرار گرفتن توسط این دستگاه به راحتی می‌توانید بروز این حملات را متوقف کرده و به طور قطعی درمان شوید.

زمانی‌که شما در معرض درمان با نوروفیدبک در مشهد قرار می‌گیرید، امواج مغزتان در حالت طبیعی و نرمال قرار می‌گیرد. هنگام درمان پانیک با نوروفیدبک، اگر مغز به آرامش برسد، رایانه به او پاداش می‌دهد. این پاداش می تواند شامل یک تصویر، ویدیو و یا یک موسیقی دلنشین باشد. به همین دلیل هم فعالیت مغز شرطی می‌شود و فرصت‌های بیش‌تری در اختیار مغز قرار می‌گیرد تا خود را دوباره تنظیم و اصلاح کند. علاوه بر این، پس از هر بار تغییر، پاداشی برای آن از سمت رایانه در نظر گرفته می‌شود. این عملیات چندین جلسه تکرار می‌شود و پس از مدتی مغز از یک الگوی سالم و مثبتی پیروی می‌کند و تمامی حملات متوقف می‌شود.

درمان پنیک با تحریک الکتریکی مغز

یکی دیگر از روش‌های مؤثر در درمان حمله پانیک، TDCS است که می‌تواند به عنوان یک مکمل بسیار عالی برای درمان نوروفیدبک عمل کند. اگر می‌خواهید بهترین نتیجه را از روند درمان خود بگیرید و کاملا درمان شوید، با تحریک الکتریکی مغز (tdcs) در مشهد و نوروفیدبک می‌توانید بهترین نتیجه را دریافت نمایید. البته علاوه بر درمان پانیک با تحریک الکتریکی مغز tdcs، این روش برای سایر اختلالات روانی نیز مؤثر است.

درمان پانیک با rtms

درمان پانیک شبانه با این روش، نسبت به روش‌های دیگر، مزایای بیش‌تری دارد، همین عامل باعث شده تا اغلب بیمارانی که با rTMS درمان می‌شوند، رضایت بیش‌تری را گزارش کنند. از جمله مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

موفقیت بالا: طبق آمار درمان شدگان، موفقیت این روش درمانی نسبت به درمان‌های دارویی و دیگر روش‌ها، بسیار بیش‌تر است.
غیر تهاجمی بودن: ار تی ام اس (rtms) در مشهد بدون نیاز به اقدامات جراحی و یا تغییراتی مانند کاشت الکترود در مغز انجام می‌شود. به همین دلیل یک روش غیر تهاجمی است.
عدم نیاز به بیهوشی: هنگام درمان پانیک با آر تی ام اس، شما هیچ‌گونه درد یا ناراحتی احساس نمی‌کنید. البته ممکن است در جلسات اول، شما کمی احساس گیجی یا ضربه به سر را داشته باشید که البته چندان هم زیاد نیست. در هر صورت این روش درمانی بدون نیاز به جراحی و داروی بیهوشی انجام می‌شود.

درمان پانیک بیوفیدبک

بیوفیدبک نیز برای درمان پنیک در خواب استفاده می‌شود. درمان پانیک با بیوفیدبک به شما کمک می‌کند تا بتوانید کنترل بیش‌تری روی عملکردهای فیزیولوژیکی بدنتان داشته باشید. در نتیجه می‌توانید در موقعیت‌های حساس بهترین عملکرد را از خودتان نشان دهید تا دچار حمله نشوید. در این روش درمانی از دستگاه‌های الکترونیکی برای اندازه‌گیری و نمایش اطلاعات مربوط به عملکردهای بدن نظیر ضربان قلب، تنفس، دمای پوست و فعالیت‌های عضلانی استفاده می‌شود. هدف اصلی بیوفیدبک در مشهد این است که شما بتوانید با مشاهده این اطلاعات و تمرین‌های خاص یاد بگیرید که چگونه در موقعیت‌های خاص عملکردهای خود را بهبود ببخشید و کنترل کنید.

درمان پانیک لورتا نوروفیدبک

لورتا به معنای آن است که به کمک لورتا می‌توان آن بخش از لوب لیمبیک را که مغز عاطفی هم نامیده می‌شود، آموزش داد. این عواطف در اکثر موارد شامل اختلالات عاطفی به خصوص زمان ناراحتی و غم، استرس بیش از حد می‌شود. در واقع داشتن این اطلاعات از این قسمت مغز به درمانگر امکان می‌دهد تا شبکه‌های عصبی را که با تغییر، تغییر می‌کنند، منظم کنند. همچنین یک تصویر کلی از تمامی مغز و توانایی کار مستقیم روی شبکه‌های عصبی درگیر در احساسات را ارائه می‌دهد. به همین دلیل هم درمان شما سریع‌تر از درمان‌های دیگر انجام می‌شود، چرا که در کوتاه‌ترین زمان ممکن بهبود می‌یابید.

عوارض حمله پانیک در خواب

از جمله عوارض حمله پانیک در خواب درد قفسه سینه است که روی عروق کرونر تاثیر زیادی دارد. در زیر به برخی دیگر از عوارض حمله‌ها در خواب اشاره شده است:

اضطراب و افسردگی
نداشتن تمرکز یا ضعیف شدن حافظه
استرس بیش از حد و آزار دیدن
شدید شدن حملات پانیک در طول روز و شب
عملکرد و بازدهی ضعیف در محیط کار، مدرسه یا دانشگاه
افزایش وزن ناگهانی
ایجاد فوبیاهای مختلف به طور مثال ترس از فضای بسته
دوری کردن از موقعیت‌های اجتماعی
افسردگی، اختلال اضطراب و سایر اختلالات روانپزشکی
وجود افکار خودکشی
سوء مصرف الکل و مواد مخدر
مشکلات مالی به علت عدم تمرکز روی شغل

راه های پیشگیری از حمله پانیک در خواب

حمله پانیک در خواب یک اختلال هولناک است، اما نگران نباشید چرا که با استفاده از راه‌کارهای زیر می‌توانید از این حملات جلوگیری نمایید:

رژیم غذایی سالم: بهتر است برای جلوگیری از این حملات، از رژیم حاوی مواد معدنی و مواد مغذی مورد نیاز سلامت عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده کنید. در این حالت شما احساس سلامت بیش‌تری دارید. در صورت دارا بودن بدن سالم‌تر، بهتر می‌توانید با ترس و اضطراب مقابله نمایید.

حذف کافئین یا مصرف حداقلی آن: نوشیدنی‌هایی که دارای کافئین هستند، مانند قهوه و نسکافه تپش قلب و نبض قلب را نیز افزایش می‌دهند. مصرف کافئین بیش از حد در طول روز باعث می‌شود که شما زمان بیش‌تری بیدار بمانید و برنامه خواب شما را دچار اختلال می‌کند.

ورزش منظم: برای پیشگیری از این حملات باید ورزش منظم را وارد روتین روزانه خود کنید. چرا که ورزش در طول روز علاوه بر جنبه سلامتی، حال روحی و ذهنی پایداری را برایتان به ارمغان می‌آورد. همچنین شما پس از ورزش خسته می‌شوید و خواب راحت‌تری را تجربه می‌کنید.

مدیریت استرس: بهتر است استرس را از زندگی خود دور نمایید. می‌توانید این‌‌کار را از طریق انجام کارهایی مانند مدیتیشن، تای چای، یوگا و یا صحبت با عزیزان خود انجام دهید.

مصرف مکمل‌های مفید: استفاده از مکمل‌های مفید می‌تواند به شما در جهت تامین مواد مغذی مورد نیاز بدنتان و تقویت سیستم ایمنی کمک کننده باشد.

مصرف دمنوش‌های آرام بخش: دمنوش‌های گیاهی و بدون عوارض می‌تواند عضلات شما را آرام کرده و بدنتان را ریلکس کند‌. این‌کار باعث می‌شود که راحت‌تر و زودتر به خواب بروید.

برنامه خواب منظم: اگر برنامه خواب منظمی داشته باشید، ذهنتان عادت می‌کند که در ساعات مشخصی به خواب بروید. تنظیم ساعت خواب یکی از کارهای بسیار مفیدی است که به شما در پیشگیری از حملات پانیک در خواب کمک می‌کند.

پرهیز از مواد محرک: عدم مصرف موادی مانند الکل و نیکوتین در خواب می‌تواند باعث جلوگیری از بروز حملات پانیک شود. چرا که این مواد سیستم عصبی را تحریک کرده و علائم استرس را تشدید کنند. از این رو بهتر است این مواد را قبل از خواب مصرف نکنید و یا به طور کلی از مصرف آن‌ها در زندگی پرهیز نمایید. این‌کار باعث ایجاد یک خواب عمیق و استراحت بهتر در طول روز می‌شود.

مراجعه به تراپیست: برای این‌که سطح استرس را در زندگی کاهش دهید، می‌بایست با مراجعه به یک رواندرمانگر از سلامت روان خود مراقبت کنید و جلوی حملات را بگیرید.

بهترین کلینیک برای پیشگیری از حملات پانیک در خواب

یکی از بهترین و برجسته‌ترین کلینیک‌های تخصصی روانشناسی و مشاوره در شهر مشهد، کلینیک تخصصی مهر رضوی است. این کلینیک تخصصی همچنین از جامع‌ترین مراکز تخصصی مغز و اعصاب، روانپزشکی و روانشناسی کشور به شمار می‌رود. شما می‌توانید با خیال راحت برای پیشگیری از حملات پانیک در خواب به این کلینیک مراجعه نمایید. مجموعه مهر رضوی دارای پزشکان متخصص و بهترین و برجسته‌ترین دکترهای دانشگاه پزشکی مشهد است که توانسته‌اند در کنار هم یک تیم بسیار قوی را تشکیل دهند. دلیل این‌که یک تیم قوی در کنار هم کلینیک مهر رضوی را تشکیل داده‌اند، این است که اکثر بیماری‌های مربوط به اعصاب و روان و روانشناختی با یکدیگر همپوشانی دارند. از این رو با خیال راحت می‌توانید هم از کمک روانشناس در خصوص پیشگیری از پانیک کمک بگیرید و هم تحت درمان بهترین متخصصین اعصاب و روان این مجموعه باشید. با یک کار تیمی می‌توان بهترین خدمات را در اختیار بیماران قرار داد.

جمع‌بندی

پس از این‌که مطمئن شدید که به حملات پانیک شبانه دچار هستید، می‌بایست برای درمان آن اقداماتی انجام دهید. آگاهی به شرایط هولناک و مدیریت آن‌ها تا حد زیادی به شما کمک می‌کند. البته بهترین راه درمان حمله پانیک در خواب، مراجعه به روانشناس است. چرا که آن‌ها با استفاده از درمان‌های دارویی و یا روش‌هایی مانند نوروفیدبک، تحریک الکتریکی مغز و یا بیوفیدبک می‌توانند به راحتی این حملات را درمان کنند. البته مهم است که به یک کلینیک روانشناسی جامع و وسیع مراجعه کنید. کلینیک مهر رضوی به علت دارا بودن روانشناس و روانپزشکان مجرب در یک مجموعه می‌تواند با ارائه درمان‌های ترکیبی، شما را وارد سیر درمان کند.

واحد تحقیق و توسعه: کلینیک تخصصی مهر رضوی