
اختلال یادگیری ریاضی چیست + علایم و راه های درمان آن
ریاضی و محاسبات از جمله دروسی هستند که والدین میخواهند فرزندشان در آنها مهارت خوبی پیدا کند. اما زمانی که کودک در یادگیری این مباحث دچار مشکل میشود، اولین چیزی که به ذهن میرسد مسئله هوش و استعداد او است. اگر شما نیز با اختلال یادگیری ریاضی فرزندتان مواجه هستید و نسبت به ضریب هوشی او تردید دارید، شاید بد نباشد با اختلال یادگیری ریاضی آشنا شوید. این اختلال یادگیری میتواند در کودکانی با هوش معمولی یا حتی باهوش نیز مشاهده شود.
فهرست مطالب
اختلال یادگیری ریاضی (دیسکالکولیا) چیست؟
اختلال یادگیری ریاضی که به آن دیسکلکولیا نیز گفته میشود، یک اختلال خاص است که در آن کودکان در درک و یادگیری مفاهیم ریاضی دچار مشکل میشوند. این اختلال میتواند موجب مشکلاتی در فهم مفاهیم عددی، نحوه ارتباط اعداد با یکدیگر، انجام عملیات عددی و استفاده از سیستمهای ثبت اعداد مانند چوب خط شود. اختلال دیسکالکولیا در وقع یکی از انواع اختلالات یادگیری است که در کودکان با هوش معمولی یا حتی باهوش نیز دیده میشود. امکان دارد اختلال دیسکالکولیا با سایر انواع اختلالات یادگیری مانند نارساخوانی یا اختلال نقص توجه و بیشفعالی همراه باشد. این مسئله میتواند باعث دشواریهای بیشتر در یادگیری و تطابق با محیط مدرسه شود که نیازمند شناسایی و درمان به موقع است.
شیوع اختلال یادگیری ریاضی
پژوهشهای انجام شده نشان میدهد که اختلال یادگیری ریاضی یا دیسکالکولیا در حدود ۵ تا ۱۰ درصد از کودکان دبستانی دیده میشود. این آمار نشاندهندهی شیوع نسبتا بالای این اختلال در جامعه است و اهمیت تشخیص بهموقع آن را دوچندان میکند. علاوه بر این، مطالعات متعدد بر این نکته تاکید دارند که اختلال دیسکالکولیا در هر دو جنس (دختر و پسر) بهطور مشابه رخ میدهد.
یکی از نکات مهم در این زمینه، تاثیر اختلال دیسکالکولیا بر روند تحصیلی و حتی حرفهای افراد در آینده است.
بااینکه بعضی از کودکان با وجود هوش و استعداد قابل توجه میتوانند با چالشهای جدی در یادگیری ریاضی روبهرو شوند، عدم تشخیص و مداخله به موقع میتواند منجر به مشکلات بلندمدت در تحصیل و زندگی روزمره شود. از این رو شناسایی زودهنگام و ارائهی راهکارهای آموزشی و حمایتی مناسب برای کودکان مبتلا از اهمیت بالایی برخوردار است. در کل، با توجه به شیوع قابل توجه این اختلال و تاثیر آن بر عملکرد فردی و اجتماعی، پژوهشها و متخصصان توصیه میکنند که توجه ویژهای به تشخیص و درمان به موقع اختلال یادگیری ریاضی داشته باشید تا از بروز مشکلات جدیتر در آینده جلوگیری کنید. در نهایت، با توجه به شیوع قابل توجه این اختلال و تأثیر آن بر عملکرد فردی و اجتماعی، پژوهشها و متخصصان توصیه میکنند که توجه ویژهای به تشخیص و درمان به موقع اختلال یادگیری ریاضی داشته باشیم تا از بروز مشکلات جدیتر در آینده جلوگیری شود.
علائم اختلال یادگیری ریاضی در کودکان و بزرگسالان
اختلال یادگیری در کودکان کلاس اول ممکن است در شناخت اعداد، شمارش و انجام محاسبات ساده مانند جمع و تفریق مشکل ایجاد کند. همچنین درک مفاهیمی مانند کسرها، درصدها و روابط فضایی (نشهخوانی یا تخمین زمان) برای آنها دشوار است. در بزرگسالان، این چالشها میتواند در زندگی روزمره از جمله در مدیریت مالی، انجام محاسبات هنگام خرید یا تنظیم برنامههای زمانی بروز پیدا کند. امکان دارد افراد مبتلا به این اختلال برای انجام کارهایی که نیاز به محاسبه دارند، به کمک ابزارهای کمکی یا افراد دیگر وابسته باشند.
تاثیر اختلال دیسکالکولیا بر زندگی افراد
اختلال یادگیری ریاضی میتواند پیامدهای گستردهای بر جنبههای تحصیلی، شغلی و اجتماعی فرد داشته باشد. کودکان مبتلا به این اختلال در محیط مدرسه احساس ناکامی و ناامیدی میکنند و از شرکت در فعالیتهای گروهی که به مهارتهای عددی نیاز دارند، دوری خواهند کرد. در بزرگسالی، این چالشها میتوانند در مدیریت امور مالی، برنامهریزی و انجام وظایف روزمره مشکل ایجاد کنند. ناتوانی در انجام محاسبات عددی منجر به استرس، کاهش اعتمادبهنفس و حتی اضطراب مداوم میشود، بهخصوص در موقعیتهایی که نیاز به تصمیمگیری مالی یا زمانی دارند.
علل اختلال یادگیری ریاضی
اختلال یادگیری ریاضی میتواند تحت تاثیر عوامل مختلفی ایجاد شود که معمولا در سه دسته کلی علل ژنتیکی، علل عصبی و علل محیطی قرار میگیرند. این عوامل بهصورت مستقل یا در ترکیب با یکدیگر باعث بروز این اختلال میشوند.
علل ژنتیکی
تحقیقات نشان دادهاند که اختلال یادگیری ریاضی میتواند زمینه ارثی داشته باشد، به این معنا که در بعضی خانوادهها بیشتر مشاهده میشود. بااینحال هنوز ژن خاصی که بهطور مستقیم با این اختلال مرتبط باشد، شناسایی نشده است. این موضوع نشان میدهد که عوامل ژنتیکی میتوانند در کنار سایر عوامل، بر توانایی یادگیری ریاضی تاثیر بگذارند.
علل عصبی
این اختلال اکثرا با تفاوتهایی در عملکرد بخشهایی از مغز که مسئول پردازش اعداد و انجام عملیات ریاضی هستند، مرتبط است. بررسیهای تصویربرداری مغزی نشان میدهند که در افراد مبتلا به این اختلال، نواحیای مانند قشر پیشانی و قشر پاریتال که در تحلیل و درک اعداد نقش دارند فعالیت کمتری خواهند داشت. این نقص عملکردی میتواند منجر به مشکلاتی در درک روابط عددی و انجام محاسبات شود.
علل محیطی
عوامل محیطی نیز نقش مهمی در اختلال دیسکالکولیا ایفا میکنند. کیفیت آموزش، میزان حمایت والدین و معلمان و حتی میزان استرس در زندگی فرد از جمله عوامل تاثیرگذار هستند. برای مثال کودکانی که در محیطهای آموزشی نامناسب تحصیل میکنند یا از حمایت کافی برخوردار نیستند، بیشتر در معرض این اختلال قرار خواهد گرفت. علاوه بر این شرایطی مانند فقر و استرس مزمن نیز میتوانند بر عملکرد شناختی و یادگیری کودک اثر منفی بگذارند.
تشخیص اختلال یادگیری ریاضی
تشخیص به موقع اختلال دیسکالکولیا اهمیت زیادی دارد زیرا شناسایی بهموقع آن میتواند به تدوین برنامههای حمایتی و آموزشی مناسب کمک کند. این فرآیند شامل معاینات پزشکی، ارزیابیهای روانشناختی و تستهای هوش و توانایی تحصیلی میشود.
معاینات پزشکی
در مرحله اول، پزشکان بررسی میکنند که مشکلات فرد ناشی از یک بیماری جسمی دیگر نباشد. برای مثال مشکلات بینایی یا شنوایی میتوانند بر توانایی درک مفاهیم ریاضی تاثیر بگذارند. انجام این معاینات به متخصصان کمک میکند تا سایر دلایل احتمالی که میتوانند بر عملکرد تحصیلی تاثیر بگذارند، شناسایی و حذف شوند.
ارزیابیهای روانشناختی
ارزیابی روانشناختی شامل بررسی سوابق تحصیلی و رفتاری فرد، مصاحبه با او و خانوادهاش و تجزیهوتحلیل الگوهای یادگیری است. این ارزیابیها معمولا توسط روانشناسان و مشاوران تحصیلی انجام میشود تا مشخص شود که اختلال یادگیری ریاضی به چه عواملی مرتبط بوده و چگونه بر عملکرد فرد اثر گذاشته است. همچنین میتوان از آزمونهای شناختی و تکالیف مختلف برای سنجش مهارتهای ریاضی استفاده کرد.
تستهای هوش و توانایی تحصیلی
این تستها به ارزیابی دقیق تواناییهای شناختی و تحصیلی فرد کمک میکنند. آزمونهای استاندارد در زمینه ریاضی، خواندن و نوشتن میتوانند میزان تأثیر اختلال یادگیری ریاضی را مشخص کنند. نتایج این ارزیابیها به متخصصان کمک میکند تا استراتژیهای آموزشی متناسب با نیازهای فرد طراحی کرده و حمایت تحصیلی لازم را فراهم کنند.
درمان اختلال یادگیری ریاضی
درمان اختلال دیسکالکولیا شامل رویکردهای متنوعی است که میتوانند به بهبود تواناییهای عددی و کاهش اضطراب مرتبط با این اختلال کمک کنند. این روشها شامل مداخلات آموزشی، درمانهای رفتاری و در بعضی از موارد، دارو درمانی هستند. هدف از این مداخلات، تقویت مهارتهای ریاضی و افزایش اعتمادبهنفس فرد در انجام محاسبات عددی است.
مداخلات آموزشی
درمانهای آموزشی برای اختلال یادگیری ریاضی معمولا بر اساس نیازهای فردی طراحی میشوند. این برنامهها شامل تمرینهای ویژه برای تقویت درک مفاهیم عددی و استفاده از ابزارهای کمکآموزشی مانند ماشینحساب، نرمافزارهای آموزشی و کارگاههای تعاملی هستند. تاکید بر کاربردیکردن مفاهیم ریاضی در زندگی روزمره مانند مدیریت پول یا اندازهگیری زمان نیز بخش مهمی از این مداخلات محسوب میشود.
درمانهای رفتاری
درمانهای رفتاری میتوانند نقش مهمی در کمک به کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی داشته باشند. این روشها به فرد کمک میکنند تا اضطراب ناشی از مشکلات ریاضی را کاهش داده و راهکارهای موثری برای مقابله با چالشهای یادگیری پیدا کند.
تکنیکهای مدیریت استرس، تقویت اعتمادبهنفس و توسعه مهارتهای مقابلهای از جمله روشهایی هستند که در این زمینه استفاده میشوند. مشاوران میتوانند با ارائه راهکارهایی برای مواجهه با شکستهای تحصیلی، عزتنفس دانشآموزان را افزایش داده و انگیزه آنها را برای پیشرفت در مهارتهای ریاضی تقویت کنند.
دارو درمانی
بااینکه درمان اختلال یادگیری با دارو بهطور مستقیم برای اختلال یادگیری ریاضی توصیه نمیشود، اما در مواردی که این اختلال همراه با شرایطی مانند بیشفعالی و نقص توجه باشد، پزشکان داروهایی را برای بهبود تمرکز و توجه تجویز می کنند. این داروها میتوانند به کودکان کمک کنند تا در محیطهای آموزشی عملکرد بهتری داشته باشند و توانایی آنها در پردازش اطلاعات و یادگیری مهارتهای ریاضی تقویت شود. البته استفاده از دارو باید تحت نظر پزشک و همراه با سایر مداخلات آموزشی و رفتاری باشد تا بهترین نتیجه حاصل شود.
درمانهای تکنولوژیک
با پیشرفتهای اخیر در حوزه فناوری درمانی، روشهای نوینی برای حمایت از افراد مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی مطرح شدهاند. استفاده از فناوریهای پیشرفته مانند تحریک الکتریکی مغز در مشهد و rtms در مشهد بهعنوان راهکارهایی برای بهبود عملکرد مغزی و تقویت فرآیندهای شناختی مرتبط با ریاضیات در حال بررسی است. یکی از این روشها نوروفیدبک در مشهد بوده که از طریق مانیتورینگ فعالیتهای الکتریکی مغز به تنظیم بهتر الگوهای مغزی کمک میکند. همچنین بیوفیدبک در مشهد با تمرکز بر واکنشهای فیزیولوژیکی مانند ضربان قلب و تنفس، به افراد در کنترل استرس و اضطراب ناشی از مشکلات یادگیری ریاضی یاری میرساند.
روش دیگری که اخیرا مورد توجه قرار گرفته، لورتا نوروفیدبک در مشهد است. این روش با تلفیق تکنیکهای نوروفیدبک و بهبود ارتباط بین الگوهای مغزی و پاسخهای رفتاری، میتواند به تقویت مهارتهای ریاضی کمک کند و در کنار سایر مداخلات آموزشی و رفتاری، نقشی مکمل در بهبود وضعیت افراد داشته باشد. در کل استفاده از درمانهای تکنولوژیک در اختلال دیسکالکولیا میتواند بهعنوان یک رویکرد نوین و مکمل، در کنار روشهای سنتی برای ارتقا توانمندیهای شناختی و تحصیلی افراد موثر باشد. این روشها بهخصوص در مراکز تخصصی مانند مشهد به کار گرفته میشوند تا بتوانند نتایج بهتری را در زمینه بهبود عملکرد ریاضی ارائه دهند.
راهکارهای کمک به کودکان با اختلال یادگیری ریاضی
برای کودکانی که با اختلال دیسکالکولیا مواجه هستند، استفاده از روشهای متنوع میتواند به بهبود عملکرد تحصیلی و افزایش اعتماد به نفس آنان کمک کند. در ادامه به بررسی چند راهکار موثر میپردازیم.
ایجاد محیط آموزشی حمایتی
ایجاد فضایی آموزشی که در آن کودک احساس امنیت و پذیرش کند، تاثیر چشمگیری در بهبود روند یادگیری دارد. چنین محیطی باید از منابع و ابزارهای آموزشی مناسب بهرهمند باشد؛ برای مثال کتابهای درسی تصویری، نرمافزارهای تعلیمی و بازیهای آموزشی میتوانند مفاهیم ریاضی را به شیوهای قابل فهمتر ارائه دهند. استفاده از تکنیکهای بصری و فعالیتهای عملی مانند کارتهای تصویری و وسایل قابل لمس نیز به درک بهتر مطالب کمک میکند.
تشویق و تقویت عزت نفس
تشویق مداوم کودکان به تلاش در یادگیری ریاضی از طریق ارائه بازخورد مثبت و تمجید از موفقیتهای کوچک، انگیزه آنها را برای پیشرفت افزایش میدهد. والدین و معلمان میبایست بر هر پیشرفت کوچک تاکید کنند تا کودک احساس کند که تلاشهایش مورد توجه قرار میگیرد و پیشرفت امکانپذیر است.
همکاری با معلمان و متخصصان
همکاری نزدیک با معلمان و متخصصان تعلیم و تربیتی که در زمینه اختلال دیسکالکولیا تجربه دارند، به طراحی و اجرای برنامههای آموزشی موثر کمک میکند. ارتباط منظم والدین با معلمان جهت بررسی پیشرفت و شناسایی چالشهای تحصیلی کودک از اهمیت ویژهای برخوردار است. در مواقع لازم، مشاوره با روانشناسان و سایر متخصصان میتواند به تعیین بهترین روشها و تکنیکهای پشتیبانی کمک کرده و به ارزیابی دورهای نیازهای آموزشی کودک و تنظیم برنامههای پیشرفته بر اساس پیشرفت او منجر شود.
دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی چه تمارینی میتوانند انجام دهند؟
اختلال ریاضی نوعی اختلال یادگیری است که بر توانایی درک و پردازش مفاهیم ریاضی تاثیر میگذارد. برای کمک به دانشآموزان مبتلا به این اختلال، میتوان از تمرینهای زیر استفاده کرد:
تقویت درک مفاهیم عددی
برای تقویت شناخت اعداد در میان دانشآموزان استفاده از بازیهای آموزشی نقش بسیار موثری دارد. برای مثال بازیهایی مانند دومینو، کارتهای عددی و چرتکه میتوانند بهعنوان ابزاری جذاب و تعاملی در جهت آشنایی دانشآموزان با اعداد به کار گرفته شوند. همچنین فعالیت ترتیببندی اعداد که در آن دانشآموز کارتهای عددی را به ترتیب صعودی یا نزولی مرتب میکند، به بهبود مهارتهای شمارشی و درک ترتیب اعداد کمک خواهد کرد.
بهبود مهارتهای چهار عمل اصلی
استفاده از اشیا فیزیکی مانند مهره، چوبکبریت یا لگو میتواند بهعنوان یک ابزار کارآمد در آموزش عملیات جمع و تفریق عمل کند؛ این اشیا به دانشآموزان اجازه میدهند تا بهصورت بصری و ملموس روابط بین اعداد را مشاهده کرده و مفاهیم ریاضی را بهتر درک کنند. به علاوه، نمایش جدول ضرب به شکل رنگی و تصویری یک روش نوین برای تقویت درک مفاهیم ضرب است. همچنین تمرین شناسایی الگوهای عددی مانند دنبالههای سادهای که شامل اعداد ۲، ۴، ۶، ۸ و غیره هستند، باعث میشود که کودکان بتوانند الگوهای ریاضی را درک کرده و در مسائل پیچیدهتر به کار گیرند. این رویکردها با ایجاد فضایی تعاملی و سرگرمکننده موجب میشوند تا فرآیند یادگیری ریاضی برای دانشآموزان جذابتر و موثرتر شود.
تقویت حافظه عددی و توجه
تقویت حافظه عددی و توجه در دانشآموزان از طریق فعالیتهای تعاملی و بازیهای آموزشی امکانپذیر است. بازیهایی مانند دومینو و کارتهای عددی به تقویت حافظه عددی کمک کرده و دانشآموزان را وادار میکند تا اعداد را به خاطر بسپارند و در موقعیتهای مختلف استفاده کنند. همچنین تمرینهایی که نیاز به توجه و دقت دارند مانند ترتیببندی اعداد یا حل مسائل ریاضی با استفاده از اشیای فیزیکی، به تقویت تمرکز و توجه کمک میکنند. این فعالیتها باعث میشود تا دانشآموزان همزمان حافظه عددی و تواناییهای توجه خود را تقویت کنند.
بهترین کلینیک برای درمان اختلال یادگیری ریاضی در مشهد
در شهر مشهد، کلینیک مهر رضوی بهعنوان یک مرکز تخصصی و مرجع در درمان اختلال یادگیری ریاضی شناخته میشود. این مرکز با بهکارگیری روشهای نوین آموزشی و درمانی و تکیه بر تیمی مجرب از متخصصین روانشناسی، علوم تربیتی و ریاضیات توانسته نتایج قابل توجهی در بهبود عملکرد دانشآموزان مبتلا به اختلال دیسکالکولیا به دست آورد. اهمیت تشخیص به موقع این اختلال ناشی از تاثیرات منفی آن بر روند تحصیلی و روحیه دانشآموزان است. از این رو، مراجعه به مراکزی مانند کلینیک مهر رضوی که برنامههای درمانی اختصاصی و متناسب با نیازهای فردی ارائه میدهد، بسیار حیاتی محسوب میشود. در این مرکز استفاده از روشهای چند حسی آموزشی شامل ابزارهای بصری، شنیداری و لمسی به دانشآموزان کمک میکند تا مفاهیم ریاضی را به شکل ملموس و کاربردی فرا گیرند.
کلینیک مهر رضوی بدون شک نقطه عطفی در درمان اختلال دیسکالکولیا در مشهد است و انتخابی ایدهآل برای والدین و دانشآموزانی محسوب میشود.
جمعبندی
اختلال یادگیری ریاضی نوعی اختلال خاص یادگیری است که میتواند در کودکان با هوش معمولی یا حتی بالا نیز مشاهده شود. این اختلال موجب دشواری در درک و پردازش مفاهیم عددی، انجام عملیات ریاضی و حل مسائل مرتبط میشود. شیوع آن بین ۵ تا ۱۰ درصد از کودکان دبستانی گزارش شده است و میتواند بر زندگی تحصیلی، شغلی و اجتماعی فرد تاثیر بگذارد. روشهای درمانی این اختلال شامل مداخلات آموزشی، درمانهای رفتاری، تکنیکهای تکنولوژیک و در موارد خاصی دارو درمانی است. استفاده از ابزارهای کمکآموزشی، روشهای چند حسی، بازیهای ریاضی و تمرینهای تقویت مهارتهای عددی به دانشآموزان در درک بهتر مفاهیم کمک میکند.
حمایت والدین، معلمان و متخصصان همراه با روشهای درمانی مناسب، میتواند نقش کلیدی در کمک به دانشآموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی داشته باشد و مسیر موفقیت تحصیلی و فردی آنها را هموار کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از سایت مهر رضوی کمک بگیرید.
واحد تحقیق و توسعه: کلینیک تخصصی مهر رضوی
مطالب مرتبط
جستجو کنید
خدمات ما
جستجو کنید
رزرو اینترنتی نوبت معاینه
شبکه های مجازی
مطالب اخیر















اختلال موتیسم یا لالی انتخابی چیست؟ + معرفی بهترین روش مقابله با آن












