چطور بیوفیدبک به بیماران کمک میکند تا درد مزمن خود را کنترل کنند؟
درد مزمن همان دردی است که حداقل ۱۲ هفته طول میکشد و میتواند احساس سوزش یا درد در نواحی آسیبدیده ایجاد کند. درمان درد مزمن با بیوفیدبک یکی از بهترین و موثرترین روشهای درمانی امروزی است که به شما میآموزد چگونه بر عملکردهای بدن خود تسلط یابید. بیوفیدبک انواع مختلفی دارد که بسته به اینکه هدف آن بهبود یا ارتقای کدام عملکرد در بدن است از نوع خاصی از آن بهره گرفته میشود. در ادامه به بررسی درد مزمن میپردازیم و درنهایت درمان و کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک را بیان میکنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
درد مزمن چیست؟
همانطور که گفتیم درد مزمن نوعی درد است که حداقل ۱۲ هفته طول میکشد. این درد ممکن است تیز یا مبهم باشد و در افراد احساس سوزش یا درد ایجاد نماید. این نکته را در نظر داشته باشید که درد مزمن ممکن است ثابت یا متناوب باشد و بدون هیچ دلیل آشکاری بیاید و برود. درد مزمن در هر قسمتی از بدن رخ میدهد و هیچ محدودیتی وجود ندارد. از رایجترین و اصلیترین انواع درد مزمن میتوان به سردرد، درد پس از جراحی، درد پس از ضربه، درد پایین کمر، درد سرطان، درد آرتریت، دردهای مزمن عصبی، درد روانی و… اشاره کرد. امروزه کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک یکی از جدیدترین روش های درمانی است.
علت درد مزمن
بطورکلی درد مزمن به دلیل آسیب اولیه مانند رگ بهرگ شدن پشت یا کشیده شدن عضله ایجاد میشود. در حال حاضر بسیاری از افراد معتقد هستند که درد مزمن پس از آسیبدیدن اعصاب ایجاد میگردد. درنتیجه این امر میتوان به آن دردهای عصبی میگویند. خوب است بدانید که آسیب عصبی درد را شدیدتر و طولانیتر میکند و میتواند آسیبهای بیشتری ایجاد نماید. مطابق با آزمایشات و بررسیهای انجام شده درد مزمن به دلایل بسیاری ایجاد میشود که اصلیترین و رایجترین آنها عبارتند از:
سندرم خستگی مزمن
با خستگی شدید و طولانیمدت در افراد نوعی سندرم ایجاد میشود که با درد مزمن همراه است.
اندومتریوز
آندومتریوز یکیدیگر از دلایل ایجاد درد مزمن است که هنگام رشد پوشش رحم در خارج از رحم ایجاد میشود.
بیماری التهابی روده
بیماریهایی که موجب التهاب مزمن و دردناک در دستگاه گوارش میشود را بیماریهای التهابی روده مینامند.
فیبرومیالژیا
این نوع اختلال یکیدیگر از دلایل ایجاد درد مزمن در افراد است که در استخوانها و عضلات خود را نشان میدهد.
اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی
این نوع اختلال با ترکیدن یا قفلشدن فک دزد مزمن ایجاد میکند.
علائم و نشانههای درد مزمن
درد مزمن همانند دیگر دردها با علائم و نشانههای مختلف همراه است که رایجترین آنها عبارتند از:
· دردهای خفیف تا شدید که به سادگی تسکین نمییابند.
· دردهای لحظهای سوزش، دردهای معمولی یا مانند برق گرفتگی و…
· انواع درد
· کوفتگی، سنگینی و گرفتگی
· و…
چه افرادی در ریسک ابتلا به درد مزمن هستند؟
همانطور که گفتیم درد مزمن میتواند افراد را با هر سنی تحت تأثیر قرار دهد و هیچ محدودیت سنی ندارد. اما با این وجود احتمال ابتلا افراد مسن به این درد بسیار بیشتر است. البته علاوه بر سن پارامترهای دیگری نیز میتوانند احتمال ابتلا به این اختلال را افزایش دهند که مهمترین آنها عبارتند از:
· آسیبدیدن
· انجام جراحی
· اضافه وزن یا چاقبودن
· خانمها بسیار بیشتر از آقایان در معرض این بیماری هستند.
· و…
درمان و کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک
در حال حاضر روشهای درمانی بسیاری ازجمله دارو، طب سوزنی، جراحی، یوگا، ماساژ، مراقبه و… برای کنترل درد مزمن وجود دارد. درمان و کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک یکی از کم عارضهترین و موثرترین روشهای ذکرشده است که در ادامه به معرفی و بررسی آن میپردازیم.
عوارض دردهای مزمن
اگر کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک انجام نگیرد و این اختلال ادامهدار باشد، عوارض مختلفی برای افراد به همراه دارد. برای مثال این درد میتواند احساس خستگی شدید در افراد ایجاد نماید و به این ترتیب منجر به افسردگی شود. البته دردهای مزمن در صورت ادامهداربودن ممکن است فعالیتهای اجتماعی و فیزیکی را نیز با اختلال مواجه کنند.
مطابق با بررسیهای انجامشده دردهای عاطفی میتوانند شدت دردهای مزمن را تا حد بسیار زیادی افزایش دهند و موجب ضعیفشدن سیستم ایمنی بدن شوند. درنتیجه این امر بیماریها و عفونتهای بسیاری در افراد ایجاد خواهد شد.
بیوفیدبک چیست؟
بیوفیدبک یکی از جدیدترین روشها و تکنیکهای درمانی است که افراد جهت بهبود سلامت خود به کمک امواج حاصل از بدن خودشان آموزشهای لازم را میبینند. این تکنیک به افراد آرامش فوقالعادهای میبخشد. در بیوفیدبک به کمک ابزارهای الکترونیکی اطلاعات بسیاری در رابطه با اعصاب و عضلات و فعالیتهای خودمختار بدن اندازهگیری و پردازش میشود و درنهایت در قالب یک فایل صوتی یا تصویری به بیماران نشان میدهند. به عبارت دقیقتر میتوان گفت به کمک بیوفیدبک بیماران آگاهی بیشتری از اعمال خودمختار خود به دست میآورند تا به این ترتیب بتوانند کنترل ارادی خود را افزایش دهند. بطورکلی میتوان گفت کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک یک روش کاملاً غیرتهاجمی به شمار میآید که با گذشت زمان علائم و نشانههای درد مزمن را به خوبی از بین میبرد.
انواع بیوفیدبک
همانطور که گفتیم بیوفیدبک انواع مختلفی دارد که اصلیترین آنها عبارتند از:
امواج مغزی
این نوع بیوفیدبک یکی از آشناترین بیوفیدبکها است که از گیرندههای سطح پوست سر برای کنترل امواج مغزی و ثبت آنها استفاده میکند.
تنفس
در بیوفیدبک تنفس باندهایی شکم و قفسه سینه را دربرمیگیرند تابه این ترتیب الگوی تنفس و تعداد تنفسها ثبت و ضبط شوند.
ضربان قلب
همانطور که از نام این نوع بیوفیدبک مشخص است گیرندههایی در انگشت یا لاله گوش قرار میگیرند تا به این ترتیب تغییرات حجم خون مورد بررسی قرار گیرند.
دما
در بیوفیدبک گیرندههایی به انگشتان دست و پا متصل میشوند و جریان خون پوست شما را اندازهگیری میکنند. این نکته را فراموش نکنید که بطورمعمول هنگام اضطراب دمای بدن افراد کاهش مییابد.
چگونگی کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک
جهت انجام بیوفیدبک با هدف کنترل درد مزمن پیش از هرچیزی درمانگر حسگرهای الکتریکی را به نقاط مختلف بدن متصل میکند. این نکته را در نظر داشته باشید که این حسگرها پاسخهای فیزیولوژیک بدن هنگام انجام درمان را نشان میدهند. این پاسخها در قالبهای مختلف ازجمله ابزارهای صوتی و تصویری خود را نشان میدهند. به همین جهت افراد میتوانند واکنشهای بدن خود را بطورکامل درک کنند. در گام بعدی فراگرفتن برانگیختن واکنشهای مثبت در بدن آغاز میشود. لازم به ذکر است که در این مرحله خود بیمار باید یاد بگیرد هنگام استرسهای جسمی و زمانی چگونه هر عضله از عضلات بدن خود را ریلکس نماید. هدف نهایی از انجام این مرحله در بیوفیدبک این است که فرد بیمار بتواند پس از خروج از مراکز درمانی و بدون استفاده از ابزار و وسایل خاص پاسخهای مثبت در بدن خود ایجاد نماید. کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک میتواند بصورت مستقیم و غیرمستقیم بهبود را ایجاد نماید.
داروهای درمان درد مزمن
کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک تنها روش درمان این اختلال نیست و همانطور که گفتیم میتوان از برخی داروها نیز استفاده کرد. بطورکلی مهمترین و موثرترین این داروها عبارتند از:
· مسکنهای بدون نسخه ازجمله استامینوفن(تیلنول)
· داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند آسپرین یا ایبوپروفن
· مسکنهای اپیوئیدی ازجمله مورفین، کدئین و هیدروکودون
· مسکنهای کمکی نظیر؛ داروهای ضدافسردگی و ضدتشنج
· و…
دیگر روشهای درمان درد مزمن
علاوه بر کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک و دارو میتوان از روشهای دیگر نیز جهت درمان بهره گرفت. اصلیترین و کارآمدترین این روشها عبارتند از:
· بلوک عصبی که نوعی تزریق است و از ارسال سیگنالهای درد توسط اعصاب به مغز جلوگیری میکند.
· طب سوزنی که شامل سوزنزدن است.
کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک تا چه حد تاثیرگذار است؟
پیش از هرچیزی فراموش نکنید که بیوفیدبک نوعی آموزش به شمار میآید که با تمرین میتواند مهارتهای جدید را در افراد توسعه بخشد و به این ترتیب موجب بهتر و مفیدترشدن عملکردها شود. جهت موثربودن کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک بیماران باید نقش موثری در معالجه خود داشته باشند و بیماران باید بین جلسات انجامشده تمرینات خود را بطورکامل و دقیق انجام دهند.
جمعبندی
در مطالب فوق به بررسی کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک پرداختیم. همانطور که گفتیم درد مزمن به دلیل آسیب اولیه مانند رگبهرگ شدن پشت یا کشیده شدن عضله ایجاد میشود. در حال حاضر بسیاری از افراد معتقد هستند که درد مزمن پس از آسیب دیدن اعصاب ایجاد میگردد. درنتیجه این امر میتوان به آن دردهای عصبی میگویند. خوب است بدانید که آسیب عصبی درد را شدیدتر و طولانیتر میکند و میتواند آسیبهای بیشتری ایجاد نماید. کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک یکی از جدیدترین و موثرترین روشهای درمان است که در آن بیماران آگاهی بیشتری از اعمال خودمختار خود به دست میآورند تا به این ترتیب بتوانند کنترل ارادی خود را افزایش دهند که بیوفیدبک نوعی آموزش به شمار میآید که با تمرین میتواند مهارتهای جدید را در افراد توسعه بخشد و به این ترتیب موجب بهتر و مفیدتر شدن عملکردها شود. هنگام انجام کنترل درد مزمن با روش درمانی بیوفیدبک پیشنهاد ما به شما این است که حتماً به مراکز معتبر مراجعه نمایید تا به این ترتیب هیچگونه عوارضی برای شما به همراه نداشته باشد. درنهایت برای بهرهگیری از این روش درمانی از متخصص بودن درمانگر خود نیز حتما اطمینان حاصل نمایید.
واحد تحقیق و توسعه کلینیک تخصصی مهر رضوی