عوارض نوروفیدبک در کودکان
نوروفیدبک یکی از جدیدترین درمانهای اختلالات کودکان است که بر پایه یک واکنش طبیعی مغز است. در این روش کودکان به کمک تشویق وادار به انجام کارهای صحیح میشوند. در نوروفیدبک هیچ دارویی بکار گرفته نمیشود. اما با این وجود عوارض نوروفیدبک در کودکان یک مسئله مهم و حیاتی است که نمیتوان از آن چشم پوشاند. در ادامه به بررسی درمان نوروفیدبک در کودکان میپردازیم و نکات مهم جهت انجام آن را بیان میکنیم. درنهایت نیز عوارض نوروفیدبک در کودکان را توضیح میدهیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
روش نوروفیدبک
نوروفیدبک یا نوروتراپی نوعی بیوفیدبک است که در آن عملکرد مغز بهصورت لحظهای در یک صفحه نمایش نشان داده میشود. این نوع روش درمان در حال حاضر برای بهبود اختلالات کودکان نیز استفاده میشود.
نوروفیدبک نوعی درمان مکمل و نوعی ابزار جدید برای بهبود انواع اختلالات روانپزشکی و روانشناختی است. بازخورد این روش درمان بطورمعمول از طریق صدا یا تصویر در اختیار افراد قرار میگیرد. میتوانند تغییرات مثبت و مناسبی که در امواج مغزی خود ایجاد کردهاند را مشاهده نمایند.
البته این نکته را در نظر داشته باشید که در برخی موارد هیچ تغییر مثبتی ایجاد نشده است. باید از روشهای دیگر جهت درمان اختلال موردنظر بهره گرفت. مطابق با تحقیقات و بررسیهای انجامشده نوروفیدبک یک روش درمان برای بیشفعالی و دیگر اختلالات روانشناختی در کودکان نیز به شمار میآید.
دلایل استفاده از نوروفیدبک برای کودکان
-
نوروفیدبک یک درمان طبیعی و بدون دارو است
نوروفیدبک به عنوان یک درمان طبیعی و بدون دارو برای کودکان از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این روش، از تکنولوژی استفاده میشود تا مغز کودک را به صورت غیر تهاجمی و بدون استفاده از داروها، آموزش دهد. این مزیتها به ویژه برای والدینی که نگران اثرات جانبی داروهای شیمیایی هستند، بسیار حائز اهمیت است.
مزایای نوروفیدبک به عنوان یک درمان طبیعی و بدون دارو برای کودکان
1. عدم وجود عوارض جانبی داروهای شیمیایی
نوروفیدبک به کودکان کمک میکند تا الگوهای مغزی خود را بهبود بخشند بدون اینکه نگران عوارض جانبی داروها باشند. این ویژگی به ویژه برای کودکانی که به داروها حساسیت دارند یا نمیتوانند آنها را تحمل کنند، بسیار مفید است.
2. رویکرد غیر تهاجمی
نوروفیدبک به هیچ گونه جراحی یا تزریق نیاز ندارد. در این روش، الکترودهای کوچکی بر روی پوست سر کودک قرار میگیرند تا فعالیتهای مغزی را اندازهگیری و ثبت کنند. این رویکرد بدون درد و غیر تهاجمی است.
3. افزایش تمرکز و توجه
بسیاری از کودکان با مشکلات توجه و تمرکز مواجه هستند. نوروفیدبک میتواند به بهبود این مشکلات کمک کند و به کودکان امکان میدهد تا بدون مصرف داروهای محرک، بهتر تمرکز کنند و در فعالیتهای روزمره موفقتر باشند.
4. بهبود عملکرد تحصیلی و شناختی
نوروفیدبک میتواند به بهبود حافظه، حل مسئله و تواناییهای شناختی کودک کمک کند. این بهبودها میتوانند تأثیر مثبتی بر عملکرد تحصیلی و اعتماد به نفس کودکان داشته باشند.
5. بهبود مشکلات رفتاری و عاطفی
نوروفیدبک میتواند به کاهش اضطراب، افسردگی و دیگر مشکلات عاطفی کمک کند. این روش به کودکان کمک میکند تا با احساسات و رفتارهای خود بهتر کنار بیایند.
6. ایمنی و پایداری
از آنجا که نوروفیدبک بر اساس فرآیندهای طبیعی مغز کار میکند و نیاز به مواد خارجی ندارد، یک روش ایمن و پایدار برای مدیریت مشکلات روانی و عصبی کودکان محسوب میشود.
درمان نوروفیدبک در کودکان
عوارض نوروفیدبک در کودکان در برخی موارد بسیار بیشتر از عوارض نوروفیدبک در بزرگسالان خواهد بود. برای انجام نوروفیدبک از حسگرهایی به نام الکترود بهره گرفته میشود. این الکترودها بر روی سطح پوست کودکان قرار میگیرند و به این ترتیب فعالیت الکتریکی مغز آنها را بهصورت امواج مغزی ثبت مینمایند.
حال امواج ثبتشده بهصورت یک بازی کامپیوتری یا فیلم شبیهسازیشده در دسترس بیماران قرار گرفته میشود. در این مرحله بیمار موردنظر بر روی صندلی مینشیند. پس از گذاشتن الکترود بر روی سطح پوست وی باید به صفحه مانیتور نگاه کند.
در درمان نوروفیدبک هدایت، کنترل و پخش فیلم یا بازی کامپیوتری توسط امواج مغز و بدون کمک گرفتن از دست انجام میگیرد. پس از پایان نوروفیدبک درمانگران با توجه به پیشرفت یا توقف بازی و از دستدادن یا گرفتن پاداش یا امتیاز میتوانند شرایط مطلوب یا نامطلوب بیماران را درک نمایند.
خوب است بدانید که بهترین و مناسبترین سن برای انجام نوروفیدبک، سن ۵ یا ۶ سالگی است. بهطورکلی سنین دبستان مناسبترین سن، جهت بهرهگیری از نوروفیدبک با هدف درمان بیشفعالی است. البته از عوارض نوروفیدبک در کودکان نمیتوان تحت هیچ شرایطی چشمپوشی کرد.
در حال حاضر روشهای یادگیری تغییر امواج مغز در کودکان و بزرگسالان را میتوان به سه گروه اصلی تقسیم کرد که عبارتند از:
- یادگیری نیمه هوشیار
- یادگیری هوشیار
- رشد ویژگی انعطافپذیری در مسیرهای عصبی مغزی
در یادگیری نیمههوشیار مغز به شکل غیرارادی و کاملاً خودکار به شناخت بیشتری از خود دست مییابد. درنتیجه این امر با گذشت زمان تغییرات مطلوبی در آن رخ میدهد. همانطور که از نام یادگیری هوشیار نیز مشخص است یک ارتباط هوشیار میان تغییرات آن ایجاد میشود تا به این ترتیب احساس درونی افراد بهبود یابند. درنهایت در رشد ویژگی انعطافپذیری در مسیرهای عصبی، مغز تمرین و تلاش میکند تا به حالت بهینه دست یابد و کنترل امواج مغزی را بیشتر در دست گیرد.
در جلسه نوروفیدبک برای کودکان چه کاری باید انجام دهیم؟
همانطور که گفتیم عوارض نوروفیدبک در کودکان یک مشکل غیرقابل پیشگیری است. باید هنگام انجام نوروفیدبک در کودکان آنها را در نظر داشت. مطابق با نظر متخصصان میتوان از طریق انجام امور مختلف عوارض نوروفیدبک در کودکان را تا حد زیادی کاهش داد.
پیش از هرچیزی باید بدانید که برای انجام نوروفیدبک در کودکان نیاز به داشتن کلاهک مخصوص نیست و این نوع درمان به کمک ۳ تا ۷ سیم رنگی به نام الکترود انجام میگیرد. در نوروفیدبک کودکان از دو سیم استفاده میشود که یکی پشت هر گوش و دیگری به نقطهای بر روی سر چسبانده میشود.
پس از آنکه درمانگر الکترودها را به درستی بر روی پوست سر کودکان قرار دهد، تماشای امواج مغزی در رایانه آغاز میشود و به این ترتیب ذهن شما توسط کامپیوتر خوانده میشود. در رایانه کودکان شروع به انجام یک بازی میکنند که تفاوت آن با دیگر بازیهایی که تا به امروز انجام دادهاند در این است که فشاردادن دکمهها را به جای انگشت به کمک مغز خود انجام میدهند.
هنگام انجام نوروفیدبک اگر درمانگر احساس کند که بازی موردنظر برای کودکان آسان است، به کمک کامپیوتر خود میتواند آن را کمی سخت کند. این نکته را در نظر داشته باشید که انجام نوروفیدبک در ابتدا برای کودکان میتواند بسیار سخت باشد و آنها را خسته کند. اما پس از گذشت یک بازه زمانی کودکان آن را یاد خواهند گرفت و با هربار انجام این درمان برای آنها سادهتر خواهد شد.
شایان ذکر است که عوارض نوروفیدبک در کودکان بهطور معمول در اولین جلسات درمان خود را نشان میدهند. پیش از انجام جلسات نوروفیدبک حتماً با کودکان خود صحبت کنید و از لحاظ بیخطر بودن این روش به آنها اطمینان خاطر دهید. آرامش و همکاری کودکان هنگام انجام نوروفیدبک میتواند سرعت بهبود را بسیار افزایش دهد.
نوروفیدبک برای چه بچه هایی جواب نمیدهد؟
نوروفیدبک برای تمام اختلالات کودکان مؤثر و کارآمد نیست و نوعی یادگیری مغزی به شمار میآید. به همین جهت کودکانی که نمیتوانند همکاری کنند یا اینکه سادگی در آنها انجام نمیگیرد، پاسخ مثبتی به نوروفیدبک نخواهند داشت.
کودکان مبتلا به اوتیسم یکی از اصلیترین و آشناترین گروههای مقاوم به روش درمانی نوروفیدبک هستند. این نکته را در نظر داشته باشید عدم پاسخ درمانی همانند عوارض نوروفیدبک در کودکان در چند جلسه اول خود را نشان میدهد و نیاز نیست که یک بازه زمانی طولانی در انتظار پاسخ بمانید.
بیشفعالی یا کمبود توجه یکی از اختلالات شایع در کودکان است که در برخی موارد به اشتباه پیش فعال یا پیش فعالی تلفظ میشود. این اختلال میتواند یادگیری کودکان را تحت تأثیر قرار دهد.
نوروفیدبک میتواند این اختلال را در سریعترین زمان ممکن بهبود بخشد. همانطور که گفتیم عوارض نوروفیدبک در کودکان بسیار کم میباشد. از دیگر اختلالات قابل بهبود با نوروفیدبک در کودکان میتوان به ناتوانی یادگیری، اضطراب و… اشاره کرد.
اختلال یادگیری یکی از اختلالات رایج در کودکان سنین دبستان است که شامل اختلال در خواندن، نوشتن و محاسبات ریاضی میشود. این نکته را در نظر داشته باشید که افراد مبتلا به اختلال یادگیری در تنظیم اطلاعات، ادراک دیداری و شنیداری حافظه و توجه با نقص مواجه هستند.
احساس نگرانی شدید و مداوم، احساس خستگی زیاد، احساس تنش عضلانی، تپش قلب، نفسنفس زدن، عرق کردن و بهطورکلی اضطراب یکیدیگر از اختلالات کودکان است که به کمک نوروفیدبک بهبود بخشیده میشود.
نوروفیدبک چه کارهایی برای کودکتان انجام میدهد؟
نوروفیدبک یک روش درمانی غیرتهاجمی است که میتواند برای درمان طیف وسیعی از اختلالات مغز و اعصاب در کودکان استفاده شود. این روش درمانی با استفاده از دستگاههای نوروفیدبک انجام میشود.
این دستگاهها امواج مغزی کودک را ثبت میکنند و این امواج را به کودک نمایش میدهند. کودک با مشاهده امواج مغزی خود میتواند به مرور زمان یاد بگیرد که چگونه فعالیتهای الکتریکی مغز خود را تغییر دهد.
نوروفیدبک میتواند در کودکان برای درمان اختلالات زیر موثر باشد:
- اختلالات یادگیری: نوروفیدبک میتواند به بهبود عملکرد تحصیلی کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری مانند اختلال کمتوجهی و بیشفعالی (ADHD)، اختلال خواندن (Dyslexia)، و اختلال ریاضی (Dyscalculia) کمک کند.
- اختلالات توجه: نوروفیدبک میتواند به بهبود تمرکز و توجه کودکان مبتلا به اختلال کمتوجهی و بیشفعالی (ADHD) کمک کند.
- اختلالات خواب: نوروفیدبک میتواند به بهبود کیفیت خواب کودکان مبتلا به اختلالات خواب مانند بیخوابی و آپنه خواب کمک کند.
- اختلالات خلقی: نوروفیدبک میتواند به بهبود علائم افسردگی و اضطراب در کودکان کمک کند.
- اختلالات اضطرابی: نوروفیدبک میتواند به بهبود علائم اختلالات اضطرابی مانند اختلال هراس و اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) در کودکان کمک کند.
نوروفیدبک میتواند به کودکان کمک کند تا:
• تمرکز و توجه خود را بهبود بخشند.
• یادگیری خود را بهبود بخشند.
• رفتارهای خود را کنترل کنند.
• اضطراب و استرس خود را کاهش دهند.
• خواب بهتری داشته باشند.
نوروفیدبک یک روش درمانی ایمن و موثر است که معمولاً عوارض جانبی جدی ندارد. با این حال، ممکن است برخی از عوارض جانبی خفیف مانند سردرد، خستگی، یا تحریکپذیری ایجاد شود.
اگر نگران سلامت روانی یا تحصیلی فرزند خود هستید، میتوانید با پزشک یا متخصص سلامت روان مشورت کنید تا ببینید آیا نوروفیدبک برای فرزند شما مناسب است یا خیر.
نوروفیدبک کودکتان را ارتقا میدهد تا در آینده تحصیلات موفقی داشته باشد
نوروفیدبک میتواند تاثیرات مثبتی بر تحصیلات و موفقیت های آینده کودکان داشته باشد. این روش با بهبود کارکردهای مغزی، افزایش تمرکز و کاهش مشکلات رفتاری و عاطفی، به کودکان کمک میکند تا در تحصیلات خود موفق تر باشند. در ادامه، به توضیح چگونگی تاثیر نوروفیدبک بر تحصیلات کودکان پرداخته شده است:
1. افزایش تمرکز و توجه
یکی از مشکلات شایع در میان کودکان، کمبود تمرکز و توجه است. نوروفیدبک میتواند به بهبود این مشکلات کمک کند و باعث افزایش توانایی کودک در تمرکز بر وظایف تحصیلی شود. با افزایش تمرکز، کودکان می توانند بهتر مفاهیم درسی را درک کنند و کارهای تحصیلی خود را با دقت بیشتری انجام دهند.
2. بهبود حافظه و یادگیری
نوروفیدبک میتواند به بهبود حافظه کاری و بلندمدت کمک کند. این بهبودها به کودکان اجازه میدهد تا اطلاعات را بهتر به خاطر بسپارند و در آزمونها و امتحانات عملکرد بهتری داشته باشند.
3. افزایش توانایی حل مسئله
این روش میتواند به تقویت مهارتهای حل مسئله و تفکر انتقادی کمک کند. این مهارتها برای موفقیت در بسیاری از دروس تحصیلی و همچنین در زندگی روزمره بسیار مهم هستند.
4. کاهش اضطراب و استرس
بسیاری از کودکان با اضطراب و استرس مرتبط با تحصیل مواجه هستند. نوروفیدبک می تواند به کاهش این اضطرابها کمک کند و به کودکان اجازه دهد تا با آرامش بیشتری به تحصیل بپردازند و در امتحانات عملکرد بهتری داشته باشند.
5. بهبود رفتار و انضباط
مشکلات رفتاری میتوانند تأثیر منفی بر عملکرد تحصیلی داشته باشند. نوروفیدبک میتواند به بهبود رفتار کودکان کمک کند و باعث شود که آنها در کلاس درس بهتر عمل کنند و تمرکز بیشتری داشته باشند.
6. افزایش اعتماد به نفس
با مشاهده بهبودهای حاصل از نوروفیدبک، اعتماد به نفس کودکان افزایش مییابد. این اعتماد به نفس بالا میتواند به آنها کمک کند تا با انگیزه بیشتری به تحصیل بپردازند و به چالشهای تحصیلی با اطمینان بیشتری برخورد کنند.
چرا ممکن است انجام نوروفیدبک در کودکان ضرر داشته باشد؟
نوروفیدبک به عنوان یک روش درمانی غیرتهاجمی برای تعدیل فعالیتهای مغزی، بهویژه در کودکان، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، مانند هر روش درمانی دیگر، نوروفیدبک نیز ممکن است عوارضی داشته باشد:
توسعه مغز در حال انجام: مغز کودکان در حال رشد و تغییر مداوم است: برخی متخصصان معتقدند که مداخله در فعالیتهای مغزی در این سنین ممکن است بر الگوهای طبیعی رشد مغز تأثیر بگذارد.
عدم شناخت کامل مغز کودکان: هنوز شناخت کاملی از عملکرد مغز کودکان و نحوه واکنش آنها به نوروفیدبک وجود ندارد. این عدم قطعیت میتواند منجر به نگرانی در مورد عوارض طولانیمدت شود.
عوارض جانبی کوتاهمدت: برخی کودکان ممکن است پس از جلسات نوروفیدبک، عوارضی مانند سردرد، خستگی، تحریکپذیری یا مشکلات خواب را تجربه کنند.
عدم وجود مطالعات کافی: با وجود مطالعات متعدد، هنوز به تعداد کافی مطالعه طولانیمدت و کنترلشده بر روی کودکان وجود ندارد تا اثربخشی و ایمنی کامل نوروفیدبک در این گروه سنی تأیید شود.
عوارض نوروفیدبک در کودکان چیست؟
همانطور که میدانید یکی از مهمترین و اصلیترین دغدغهها هنگام بهرهگیری از یک روش درمانی این است که آیا این روش عوارض دارد یا خیر. عوارض نوروفیدبک در کودکان همان چیزی است که بسیاری از خانوادهها را از انجام این روش منصرف میکند. بهطورکلی میتوان گفت نوروفیدبک و به معنای دقیقتر نصب الکترود بر روی سر یک روش تهاجمی به شمار نمیآید.
به همین جهت یک روش درمانی خطرناک نیست و هیچ آسیبی به افراد نمیرساند. همانطور که گفتیم نوروفیدبک نوعی روش درمانی است که به ثبت سیگنالهای مغز میپردازد و از طریق فعالیت عادی خود مغز موجب تغییر امواج مغزی میشود. بهطورکلی میتوان گفت عوارض نوروفیدبک در کودکان بسیار کم و نادر است.
این روش به دلیل کوتاه بودن زمان جلسات درمان، عدم وجود درد و عوارض جانبی مورد استقبال والدین در سراسر دنیا قرار گرفته است. البته فراموش نکنید که عوارض نوروفیدبک در کودکان در صورتی حداقل است که توسط بهترین و حرفهایتریم درمانگران و در معتبرترین مراکز درمانی انجام گیرد.
چگونه عوارض نوروفیدبک در کودکان را کاهش دهیم؟
1. انتخاب متخصص مجرب: انتخاب یک متخصص نوروفیدبک با تجربه و آموزش دیده بسیار مهم است. متخصص میتواند با توجه به شرایط خاص کودک، برنامه درمانی مناسب را طراحی کند و عوارض احتمالی را به حداقل برساند.
2. شروع تدریجی: بهتر است جلسات نوروفیدبک با مدت زمان کوتاه شروع شود و به تدریج افزایش یابد. این امر به بدن کودک فرصت میدهد تا به تدریج با این روش درمانی سازگار شود.
3. توجه به واکنشهای کودک: والدین باید به دقت به واکنشهای کودک پس از هر جلسه توجه کنند و هرگونه تغییر غیرعادی را به متخصص اطلاع دهند.
4. ایجاد محیط آرام: محیطی آرام و بدون حواسپرتی برای انجام جلسات نوروفیدبک بسیار مهم است.
5. تغذیه مناسب: تغذیه سالم و متعادل به بهبود عملکرد مغز و کاهش عوارض جانبی کمک میکند.
6. کاهش استرس: استرس میتواند بر عملکرد مغز تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، ایجاد محیطی آرام و بدون استرس برای کودک بسیار مهم است.
7. همکاری با متخصص: همکاری نزدیک با متخصص نوروفیدبک و پیروی از توصیههای وی، به بهبود نتایج درمان و کاهش عوارض کمک میکند.
جمعبندی
در مطالب فوق به بررسی عوارض نوروفیدبک در کودکان پرداختیم و روش درمانی نوروفیدبک را بطورکامل توضیح دادیم. همانطور که گفتیم نوروفیدبک یا نوروتراپی نوعی بیوفیدبک است که در آن عملکرد مغز بهصورت لحظهای در یک صفحه نمایش نشان داده میشود.
این نوع روش درمان در حال حاضر برای بهبود اختلالات کودکان نیز از نوروفیدبک بهره گرفته میشود. از مهمترین اختلالات کودکان که به کمک نوروفیدبک درمان میشود به بیشفعالی میتوان اشاره کرد.
بهطورکلی میتوان گفت نوروفیدبک و به معنای دقیقتر نصب الکترود بر روی سر یک روش تهاجمی به شمار نمیآید. به همین جهت یک روش درمانی خطرناک نیست و هیچ آسیبی به افراد نمیرساند
نوروفیدبک نوعی روش درمانی است که به ثبت سیگنالهای مغز میپردازد و از طریق فعالیت عادی خود مغز موجب تغییر امواج مغزی میشود. بهطورکلی میتوان گفت عوارض نوروفیدبک در کودکان بسیار کم و نادر است.
این روش به دلیل کوتاه بودن زمان جلسات درمان، عدم وجود درد و عوارض جانبی مورد استقبال والدین در سراسر دنیا قرار گرفته است. درنهایت هنگام انجام نوروفیدبک برای کودکان خود حتماً به مراکز درمانی معتبر مراجعه نمایید. تا به این ترتیب عوارض نوروفیدبک در کودکان تا حد بسیار زیادی کاهش یابد و به حداقل خود برسد.
واحد تحقیق و توسعه کلینیک تخصصی مهر رضوی