میگرن چشمی چیست + علائم و روش های درمان آن
میگرن چشمی یکی از انواع سردرد است که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. این نوع میگرن به‌تنهایی یک سردرد مجزا محسوب نمی‌شود، بلکه در واقع زیرمجموعه‌ای از سردردهای میگرنی به شمار می‌رود. افرادی که به طور مکرر دچار این میگرن می‌شوند، معمولاً از مشکلاتی مانند تاری دید، مشاهده نقاط کور و دیدن جرقه‌های نور در میدان دید خود شکایت دارند. این علائم اغلب به‌صورت موقت بروز می‌کنند، اما می‌توانند کیفیت زندگی فرد را تحت‌تأثیر قرار دهند.
میگرن چشمی چیست؟
یکی از زیرمجموعه‌های خاص از انواع میگرن است که با علائم بینایی موقتی همراه می‌شود. افرادی که این نوع میگرن را تجربه می‌کنند معمولاً با تغییراتی در بینایی مانند تار شدن دید، نقاط کور، دیدن خطوط زیگزاگی، جرقه‌های نوری یا حتی حس دیدن ستاره‌ها مواجه می‌شوند. برخلاف بسیاری از انواع میگرن که همراه با سردردهای شدید و ضربان‌دار هستند، این نوع میگرن گاهی بدون درد و تنها با اختلالات بینایی بروز می‌کند. در بعضی موارد، اصطلاح میگرن چشمی به حالتی گفته می‌شود که به آن میگرن شبکیه نیز می‌گویند؛ در این حالت فرد پیش از آغاز سردرد، تنها در یک‌چشم دچار اختلال دید می‌شود. شناخت دقیق این نوع میگرن می‌تواند به مدیریت بهتر آن کمک کند.
فهرست مطالب
علائم میگرن چشمی چیست؟
علائم میگرن چشمی اغلب به‌صورت اختلالات بینایی ظاهر می‌شوند. این علائم می‌توانند از چند دقیقه تا نیم ساعت یا بیشتر ادامه داشته باشند و گاهی با سردرد همراه هستند.
بعضی از شایع‌ترین نشانه‌های آن عبارت‌اند از:
- مشاهده خطوط درخشان یا نورهای چشمک‌زن
- دیدن هاله‌هایی اطراف اجسام
- ایجاد نقاط کور، به‌خصوص در مرکز میدان دید
- دیدن نورهایی شبیه به چراغ‌های سوسوزن
- ظاهرشدن خطوط شکسته یا زیگزاگی
- مشاهده اشکال یا الگوهایی مانند ستاره
- جرقه‌های نوری در میدان دید
- بروز سردرد هم‌زمان با این اختلالات بینایی یا پس از آن
چه عواملی سبب بروز میگرن چشمی می‌شوند؟
علت دقیق بروز میگرن چشمی هنوز به طور قطعی مشخص نشده اما محققان بر این باور هستند که این نوع میگرن به دلیل فعالیت‌های الکتریکی غیرطبیعی در مغز شکل می‌گیرد. این فعالیت‌ها به‌ویژه در سطح خارجی مغز، باعث ایجاد اختلالاتی در دید فرد می‌شوند.
در وبسایت معتبر healthline، به این موضوع اشاره شده است:
``While there are no formal stages of ocular migraine, they typically begin with visual disturbances followed by severe headache`` ``اگرچه میگرن چشمی مراحل مشخصی ندارد، اما معمولاً با اختلالات بینایی شروع می‌شود و به دنبال آن سردرد شدید بروز می‌کند.``
در بعضی موارد اسکن‌های مغزی و آزمایش‌های تخصصی نشان می‌دهند که میگرن چشمی می‌تواند منشأ ژنتیکی یا هورمونی داشته باشد. در چنین شرایطی، استفاده از روش‌های درمانی هدفمند و تخصصی ضروری است.
محرک‌های مؤثر بر ابتلا به میگرن چشمی را بشناسید!
علت دقیق بروز این نوع میگرن هنوز به طور کامل مشخص نیست؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد که مشکلات مربوط به عملکرد عروق خونی در چشم و مغز می‌تواند در ایجاد این نوع میگرن نقش داشته باشد. همچنین عوامل مختلفی مانند استرس، کم‌خوابی، نور ناگهانی، استفاده طولانی‌مدت از کامپیوتر و صفحه‌نمایش‌های دیجیتال، مصرف مشروبات الکلی و غذاهایی که حاوی تیرامین یا شکلات هستند، از محرک‌های شایع این نوع میگرن به شمار می‌آیند. مصرف ماهی سالمون، سبزیجاتی مانند چغندر و کلم بروکلی، قارچ، سیب‌زمینی شیرین و نوشیدن مقدار کافی آب می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. همچنین جایگزینی نمک سفید با نمک‌های آبی یا نمک صورتی و پرهیز از غذاهای چرب و فست‌فودها، تأثیر مثبتی در کاهش شدت دردهای میگرنی دارد.
تشخیص میگرن چشمی
برای شناسایی این نوع میگرن، پزشک ابتدا با گرفتن شرح‌حال دقیق از علائم بیمار و بررسی سابقه سردرد میگرنی قبلی، روند تشخیص را آغاز می‌کند و در ادامه، از روش‌های معاینه و آزمایش‌های تخصصی برای تأیید تشخیص استفاده می‌شود که شامل موارد زیر می‌شوند:
1. روش معاینه مستقیم
در این روش بیمار روی صندلی می‌نشیند و در اتاق تاریک، چشم‌ها با استفاده از عدسی‌های مخصوص بررسی می‌شوند. گاهی پزشک از بیمار می‌خواهد در حین معاینه به جهات مختلف نگاه کند تا ساختارهای داخلی چشم بهتر دیده شوند.
2. معاینه غیرمستقیم چشم
در این شیوه، بیمار دراز می‌کشد و پزشک با کمک دستگاه افتالموسکوپ، ساختارهای داخلی چشم را با جزئیات بیشتری ارزیابی می‌کند. گاهی از یک پروب بسیار ظریف برای واردکردن فشار خفیف به چشم استفاده می‌شود که کاملاً بدون درد است.
3. معاینه لامپ شکاف
لامپ شکاف امکان مشاهده دقیق‌تر ساختارهای چشم به‌خصوص پشت چشم را فراهم می‌کند. با استفاده از قطره‌های مخصوص، مردمک چشم بیمار گشاد می‌شود و سپس با تاباندن نور و بررسی توسط میکروسکوپ، وضعیت داخلی چشم به‌دقت ارزیابی می‌گردد.
4. سایر تست‌‌های تشخیص میگرن چشمی
در بعضی از موارد برای رد سایر علل، امکان دارد پزشک تصویربرداری‌هایی مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن، آزمایش خون یا بررسی مایع نخاعی را توصیه کند. این اقدامات کمک می‌کنند تا اطمینان حاصل شود علائم مربوط به این نوع میگرن بوده و ناشی از مشکل دیگری نیستند.
روش‌های درمان میگرن چشمی
امروزه روش‌های متعددی برای درمان سردرد وجود دارد که درمان میگرن چشمی نیز شامل آن‌ها می‌شود. معمولاً از روش‌های مختلفی برای کنترل و کاهش علائم این نوع میگرن استفاده می‌کنند که مؤثرترین آن‌ها عبارت‌اند از:
1. درمان میگرن چشمی با تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس یکی دیگر از روش‌های درمانی است که در بعضی بیماران برای کاهش حملات این نوع میگرن کاربرد دارد. بااین‌حال، این روش برای همه افراد مناسب نیست و اثربخشی آن می‌تواند کمی محدود باشد. بوتاکس با عملکرد مسدودکننده عصبی، باعث کاهش فعالیت عضلات و کاهش التهاب می‌شود که در نتیجه درد و علائم میگرن کاهش می‌یابد. پیش از تصمیم‌گیری برای استفاده از این روش، مشورت با پزشک متخصص ضروری است.
2. تغییر رژیم غذایی
تغییر در سبک تغذیه نیز نقش مهمی در کاهش حملات میگرن دارد. پرهیز از مصرف مواد محرک و استفاده از غذاهای سالم و مغذی می‌تواند به کاهش دفعات و شدت علائم کمک کند.
3. دارو درمانی
یکی از راه‌های مؤثر و سریع برای کاهش درد و اختلالات بینایی ناشی از میگرن، مصرف دارو بوده که برای تشخیص دقیق و تجویز مناسب‌ترین دارو، مراجعه به متخصص مغز و اعصاب با تخصص در الکتروفیزیولوژی بالینی (مانند نوار مغز، نوار عصب و عضله و نوار چشم) ضروری است. برای درمان میگرن با دارو، امکان دارد پزشک بسته به‌شدت علائم داروهایی مانند ارنوماب را تجویز می‌کند که با مهار فعالیت مولکول‌های دخیل در ایجاد میگرن به کاهش درد کمک می‌کنند. همچنین مصرف منظم داروهای پیشگیری‌کننده در طولانی‌مدت می‌تواند تعداد و شدت حملات را کاهش دهد.
چگونه میگرن چشمی اتفاق می‌افتد؟
هاله‌های میگرنی ناشی از فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در بخش‌هایی از قشر خارجی مغز هستند. این فعالیت الکتریکی با سرعتی حدود ۳ میلی‌متر در دقیقه گسترش‌یافته و به‌تدریج نواحی وسیعی از قشر مغز را درگیر می‌کند. زمانی که این فعالیت به طور کامل در مغز منتشر شود، باعث ایجاد اختلالات بینایی به مدت ۲۰ تا ۶۰ دقیقه می‌گردد.
بعضی از متخصصان معتقد هستند که میگرن شبکیه نیز به همین دلیل رخ می‌دهد، با این تفاوت که این نوع میگرن در پشت چشم و در داخل شبکیه شکل می‌گیرد و احتمالاً به علت کاهش جریان خون در این ناحیه به وجود می‌آید. همچنین قرارگرفتن در معرض محرک‌های مختلف نیز می‌تواند احتمال بروز و تکرار حملات میگرن را افزایش دهد. برای مثال مصرف زیاد کافئین، قرارگرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید، خیره‌شدن به صفحه‌نمایش برای ساعت‌های طولانی یا استفاده از مواد غذایی محرک می‌تواند این حملات را تشدید کند.
روش تسکین دردهای میگرن چشمی
قبل از پیشرفت روش‌های درمانی مدرن سردرد، متخصصان از راهکارهای طبیعی برای کاهش درد استفاده می‌کردند که هنوز هم مؤثر هستند. امروزه علاوه بر این روش‌ها، درمان میگرن با نوروفیدبک، درمان میگرن با rTMS (تحریک مغناطیسی مغز) و درمان میگرن با لورتا نوروفیدبک نیز به‌عنوان روش‌های نوین و مؤثر در کنترل میگرن شناخته شده‌اند. در ادامه به بررسی چند روش طبیعی و کاربردی برای تسکین دردهای این نوع میگرن می‌پردازیم:
1. طب فشاری
طب فشاری شامل اعمال فشار بر نقاط خاصی از بدن است تا تنش عضلات کاهش‌یافته و درد میگرن تسکین پیدا کند. ماساژ سر نیز می‌تواند در کاهش سردرد بسیار مفید باشد. یکی از تکنیک‌های پر کاربرد در این روش، فشاردادن نقطه LI-4 است که بین شست و انگشت اشاره دست قرار دارد. با فشاردادن این نقطه به مدت حدود ۵ دقیقه با دست مخالف، می‌توان درد میگرن چشمی را کاهش داد. همچنین طب فشاری به کاهش تهوع و استفراغ ناشی از میگرن نیز کمک می‌کند.
2. دوری از استرس
یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای کاهش حملات میگرن، کنترل و کاهش استرس است. استرس به‌عنوان یکی از محرک‌های اصلی میگرن شناخته می‌شود و می‌تواند درد را تشدید و زمینه بروز حملات بعدی را فراهم کند. برای کاهش استرس می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند ورزش، نوشتن یادداشت‌های روزانه، انجام مدیتیشن یا استفاده از حمام آب گرم بهره ببرید تا سطح استرس بدن کاهش یابد و درد میگرن بهتر کنترل شود.
3. تغییر رژیم غذایی
بعضی غذاها می‌توانند موجب تشدید علائم میگرن چشمی شوند. حذف یا کاهش مصرف این مواد غذایی محرک مثل شکلات، الکل، شراب قرمز، غذاهای پر نمک و فراوری شده شدت درد را کمی کاهش می‌دهد. زنجبیل نیز به‌عنوان یک داروی طبیعی مؤثر در کاهش سردرد و انواع میگرن شناخته شده است. در صورت بروز مکرر میگرن، مصرف زنجبیل با مشورت پزشک توصیه می‌شود تا عوارض جانبی میگرن کاهش یابد.
جمع‌بندی
میگرن چشمی یکی از انواع خاص سردردهای میگرنی بوده که با اختلالات موقتی بینایی همراه است و می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت‌تأثیر قرار دهد. شناخت دقیق علائم، عوامل محرک و روش‌های تشخیص صحیح، گامی مهم در مدیریت بهتر این بیماری است. درمان‌های متنوعی از جمله دارودرمانی، تزریق بوتاکس، تغییر رژیم غذایی، می‌توانند به کاهش شدت و دفعات حملات کمک کنند. همچنین استفاده از روش‌های طبیعی مانند طب فشاری، اصلاح رژیم غذایی و کنترل استرس نقش موثری در تسکین علائم دارد. مراجعه به پزشک متخصص و پیگیری درمان منظم، کلید موفقیت در مدیریت این نوع میگرن و بهبود کیفیت زندگی بیماران خواهد بود. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره می‌توانید از سایت مهر رضوی کمک بگیرید.
واحد تحقیق و توسعه: کلینیک تخصصی مهر رضوی
مطالب مرتبط
جستجو کنید
خدمات ما
جستجو کنید
رزرو اینترنتی نوبت معاینه
شبکه های مجازی
