سنجش رشد کودکان و غربالگری تکامل رشد
سنجش رشد روان کودکان یک فرآیند حیاتی است که به منظور ارزیابی و نظارت بر توسعه روانی و احساسی آنها انجام میشود. در این راستا، میتوان از روشها و ابزارهای مختلفی برای سنجش رشد روان کودکان استفاده کرد می توانید در کلینیک تخصصی مهر رضوی سنجش رشد کوکان خود را انجام دهید.
هدف از سنجش رشد روان، تشخیص زودهنگام هر گونه نقص یا اختلال در رشد و توسعه فردی و اعمال اقدامات مناسب جهت پیشگیری یا درمان این مشکلات است.
همانطور که والدین علاقه دارند فرزندانشان به صورت دورهای در زمینه رشد فیزیولوژیکی، از جمله قد و وزن، مورد اندازهگیری و ارزیابی قرار بگیرند. علاقه دارند که فعالیت های روان فرزندشان هم مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرد.
این ارزیابیها و اندازهگیریها به والدین این امکان را میدهند تا از وضعیت روانی فرزندان خود در این زمینهها مطلع شوند و در صورت وجود مشکلات، اقدامات لازم را برای حل آنها به عمل آورند.
والدین تمایل دارند که از وضعیت سلامت مولفههای روانشناختی فرزندان خود مطلع شوند، تا در صورت مواجهه با مشکلاتی در زمینههایی همچون هوش، ارتباطات یا سایر فعالیتهای ذهنی، در دوران حساس رشد، بتوانند اقدامات لازم را برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر به عمل آورند.
آیا والدین در گذشته به سنجش رشد توجه می کردند؟
والدین در گذشته، به دلیل محدودیتها در اطلاعرسانی و آگاهی، در کشور ما برای ارزیابی رشد فرزندان، عمدتاً به یکی از جنبههای فیزیولوژیکی یعنی سنجش ابعاد فیزیکی اعتماد میکردند. اما اجزای روانشناختی کمتر مورد توجه قرار میگرفتند.
پیامدهای این نگرش امروزه باعث شده تا والدین امروزی، نسبت به دوران گذشته، با مطالعات بیشتر و افزایش آگاهی، به اهمیت سلامت روانی در زمینههای رفتاری، تحصیلی و پیشرفت فرد در آینده بیشتر توجه کنند.
این بعد را در هر زمان دیگری بیشتر از همیشه مورد توجه قرار دهید. به همین دلیل، برخی والدین ممکن است سوالاتی داشته باشند که میخواهند بدانند کجا و به کدام متخصصان میتوانند برای سنجش رشد و دریافت آگاهی درباره سلامت رشد روان کودکان خود مراجعه کنند.
متاسفانه امروزه، با توجه به اینکه کودکان با چالشهای رشدی شناختی مواجه میشوند، والدین بیش از پیش نگران پیشرفت فرزندان خود هستند. اطلاعاتی در مورد اینکه آیا رشد روان کودک با سن مناسب است یا خیر، میتواند به آنان کمک کند تا از کمکهای تخصصی به فرزندان خود بهترین بهره را ببرند.
موقعیتهای پرتنش در ابعاد مختلف در دوران بارداری
همه ما میدانیم که موقعیتهای پرتنش در ابعاد مختلف در دوران بارداری مثل
• مشاجره مادر باردار با همسر
• استرس مادر باردار
• شنیدن خبر بد توسط مادر باردار
• مشکلات اقتصادی
• مشکلات زیستی دوران بارداری
• ازدواج های فامیلی
• و ………..
و همچنین تجربه کردن موقعیت های پرخطر توسط نوزاد یا کودک بعد از بدنیا آمدن مثل:
• کم بودن محرکهای مناسب محیطی برای رشد
• افتادن و ضربه خوردن نوزاد یا کودک
• رفتارها یا واکنش های اشتباه اطرافیان به رفتارهای خوب و بد کودک
• و ………..
می تواند اختلالات رشدی را در ابعاد روان و ذهن برای فرد وخانواده بدنبال داشته باشد، مثل اختلال بیش فعالی، اختلال در یادگیری، مشکلات گفتاری، عقب افتادگی ذهنی و…….
خبر خوب این است که بیش از 80 درصد از اختلالات رشدی را با تشخیص و اقدامات به موقع، میتوان درمان یا بهبود داد و اثرات منفی آنها را بر بخشهای مختلف زندگی فرد، از جمله وضعیت تحصیلی، اجتماعی، شغلی، زندگی مشترک و خانواده، به حداقل کاهش داد.
باید توجه داشت که نمیتوان تمامی کودکان را بر اساس رفتارهای ظاهری آنها تحلیل کرد؛ زیرا برخی از کودکان رفتارهای پنهان دارند که میتوانند آنان را در معرض خطر اختلالات یادگیری قرار دهند.
بر همین اساس، ضروری است که تمامی کودکان پس از به دنیا آمدن، مورد سنجش رشد و ارزیابیهای لازم برای تعیین وضعیت سلامت و غربالگری از نظر فعالیتهای ذهنی و روانی قرار گیرند؛ هدف این اقدامات، پیشگیری و تسریع در رشد ذهنی آنان است.
غربالگری بموقع و سنجش رشد والدین را از دو حیطه آگاه می کند:
1. آگاهسازی والدین در مورد کودکانی که علائم بالینی دارند، تا بتوانند با توجه به نمودار رشدی فرزندان خود، در پیشگیری و درمان مشکلات مرتبط اقدام نمایند.
2. آگاهسازی والدین درباره کودکان بدون علائم بالینی، به عبارت دیگر کودکان نرمال، به آنها این امکان را میدهد که از نمودار رشدی فرزندان خود به منظور تقویت ذهن و انجام برنامهریزیهای صحیح در حوزه تربیت و آموزش بهرهمند شوند.
در مجموع، غربالگری و سنجش رشد باعث میشود تا از سلامت کودکان خود آگاه و مطمئن باشیم. این اقدامات ما را قادر میسازد تا رشد فرزندان را در مسیر صحیحی رهنمون کنیم و به عنوان والدین، با آگاهی از اینکه کدام مولفه رشدی باید تحریک و تقویت شود، به بهترین نحو وظیفه پرورش را انجام دهیم.
برای این منظور و بررسی سلامت رشد کودکان، از ابزاری استفاده میشود که سازمان بهداشت جهانی آن را فراهم کرده است. شما به عنوان والدین باید اجازه دهید حداقل 4 ماه از زندگی کودک شما گذشته باشد تا بتوانید اطلاعات مربوط به سلامت فرزندتان را از طریق مشاهده رفتارهای او به دست آورید.
سپس با استناد به اطلاعات به دست آمده در این دوره، غربالگری و سنجش رشد سلامت کودک شما انجام میشود. این برنامه از 4 ماهگی تا 60 ماهگی، به صورت منظم و دورهای ادامه دارد. این نظارت منظم به کودک این امکان را میدهد تا در صورت مشاهده هرگونه تاخیر یا اختلال در رشد، شما بلافاصله اقدامات لازم را برای درمان یا پیشگیری از تاخیرهای ممکن انجام دهید.
شما در وهله اول باید از طریق تماس تلفنی یا حضوری نوبت سنجش رشد را تعیین کنید. سپس در زمان تعیین شده با کودک خود به کلینیک تخصصی مهر رضوی مراجعه کرده و پس از ویزیت و مصاحبه، نمودار رشد مرتبط با دوره رشدی فرزندتان را دریافت کنید.
سپس از طریق متخصص مربوطه با وی مشاوره کنید و از وضعیت سلامت رشد کودک خود مطلع شوید. در این مرحله، راهنماییهای لازم از سوی متخصص ارائه خواهد شد. در دورههای بعدی نیز نوبتهای سنجش رشد شما مشخص خواهد شد.
واحد تحقیق و توسعه : کلینیک تخصصی مهر رضوی