دردهای عصبی + علائم و درمان آن با بهترین روانپزشک
اکثر مشکلات و اختلالاتی که در بدن رخ میدهند از بخش عصبی بدن منشا میگیرند. دردهای عصبی نیز در دستهی این مشکلات و اختلالات قرار دارند. در واقع دردهای نوروپاتیک در دسته دردهای مزمن قرار دارند و به دلایل متفاوتی ممکن است در فرد بروز پیدا کنند که از دلایل اصلی بروز آن میتوان به آسیب دیدن سیستم عصبی بدن ، رخ دادن عفونت ، تحریک و یا تخریب در بدن اشاره کرد. در صورت پدید آمدن این اختلالات در بدن بهتر است فرد به دکتر روانپزشک مراجعه کند و بعد از معاینه و بررسی علائم رخ داده در فرد، پروسه درمان آغاز شود. اما روانپزشک کیست؟ همراه ما باشید.
فهرست مطالب
روشهای درمان متعددی نیز برای این اختلال و مشکل وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها نیز خواهیم پرداخت. روانپزشک با بررسی شرایط بیمار و در نظر گرفتن تمامی آنها روش درمان مناسبی برای فرد در نظر میگیرد تا بهترین نتیجه از پروسه درمان دریافت شود. همچنین با استفاده از برخی روشها میتوان تا حدودی از بروز دردهای عصبی پیشگیری نیز کرد که در ادامهی مقاله به بررسی آنها نیز خواهیم پرداخت.
دردهای عصبی چیست؟
دردهای به وجود آمده در بدن به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند، دردهای نوروپاتیک یا عصبی و دردهای غیر نوروپاتیک یا غیر عصبی. دردهای نوروپاتیک یا سایکوسوماتیک از جمله دردهای مزمن هستند که پیچیدهتر از دیگر انواع دردها هستند و دلیل به وجود آمدن و بروز آنها ممکن است آسیب سیستم عصبی بدن، وجود عفونت در بدن، تحریک و یا تخریب باشند.
در بروز این دردها در بدن فرد دلایل فیزیولوژیکی نقش ندارند و دردها منشا عصبی دارند. این دسته از دردهای نوع خاصی از دردهای بروز پیدا کرده در بدن هستند که اغلب داروها و مسکنهای سنتی اثری بر روی آنها ندارند. نوع سیگنالهای دریافتی توسط مغز در هنگام بروز این دردها متفاوت از زمانی است که نوع درد بروز پیدا کرده در بدن غیر عصبی است.
در واقع در این مواقع سیگنالهای دریافت شده توسط مغز بدون هیچ آسیب ، صدمه یا اتفاق خاصی است و حتی دریافت سیگنالها غیر ارادی هستند. وقتی دردهای عصبی بروز پیدا میکنند ممکن است باعث پدید آمدن علائمی مانند سوزش، بی حسی یا از بین رفتن حس نیز در فرد دیده شوند که به دو صورت ثابت و یا متناوب اتفاق میافتند.
دردهای نوروپاتیک بعد از مدتی با گذشت زمان ممکن است شدت پیدا کنند و بهتر است قبل از تشدید یافتن فرد به پزشک متخصص مراجعه کند تا با شروع پروسه درمان از پیشروی بیماری جلوگیری شود. اگر درمان در زمان مناسبی شروع شود تا حدود زیادی از اذیت شدن فرد توسط دردهای عصبی و علائم مربوط به آن جلوگیری میشود.
دلایل بروز دردهای عصبی
علارغم اینکه دلایل متفاوتی ممکن است در بروز دردهای عصبی نقش داشته باشند ولی چهار عامل اصلی و شایع برای به وجود آمدن این دردها وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
بیماری
وجود بیماری ممکن است از دلایل و عوامل زمینه ساز برای بروز این دردها باشد. برای مثال وجود برخی از بیماریها و اختلالاتی مانند مولتیپل اسکلروزیس، مولتیپل میلوما و برخی از انواع سرطانها از شایعترین بیماریهایی هستند که از علتهای بروز دردهای عصبی در نظر گرفته میشوند.
با توجه به نتایح تحقیقات محققان کلینیک کلیولند آلمان، دیابت مزمن یکی از بیماریهایی است که به تنهایی دلیل به وجود آمدن 30 درصد دردهای عصبی یا نوروپاتیک به حساب میآیند. به طور معمول افراد مبتلا به دیابت در ابتدا حالت بی حسی را در خود مشاهده میکنند و در ادامه علائمی مانند درد ، سوزش در برخی اندامها و همچنین انگشتان آنها را مورد آزار و اذیت قرار خواهد داد.
استفاده بیش از اندازه و طولانی مدت از مشروبات الکلی نیز از عوامل آسیب به اعصاب فرد میباشد و افرادی که به طور مداوم از نوشیدنیهای الکلی استفاده میکنند در آیندهای نچندان دور به دردهای مزمن عصبی دچار میشوند. در افراد مبتلا به سرطان نیز پروسه شیمی درمانی و پرتو درمانی از دلایل بروز دردهای عصبی هستند چرا که این روشهای درمان بر روی سیستم عصبی اثر میگذارند و در طی دورهی درمان مغز ممکن است سیگنالهای غیر طبیعی و غیر عادی درد را دریافت کند.
آسیب دیدگی
وجود آسیب در نواحی متعدد بدن مثل آسیب در بافت ، ماهیچه ، مفاصل و یا برخی دیگر از قسمتهای بدن باعث بروز دردهای عصبی میشوند. وجود آسیب دیدگی در ناحیهی کمر ، ساق پا و لگن ممکن است باعث آسیب دائمی در ناحیهی بافت عصبی شوند و حتی امکان دارد در این ناحیهها تا مدتها بعد از بهبودی در فرد دردهای عصبی حس شوند.
عفونت
از عوامل دیگری که گاها باعث بروز دردهای نوروپاتیک میشوند عفونتهایی هستند که ریشه در اعصاب دارند و وجود آنها در بدن باعث بروز دردهای عصبی میشوند. از عفونتهای رایج که باعث بروز دردهای نوروپاتیک میشوند میتوان به نورالژی بعد از تبخال، سیفلیس و HIV اشاره کرد.
از دست دادن اعضای بدن
سندرم فانتوم یا درد خیالی یک حالت غیر معمول از دردهای عصبی است که در زمان قطع عضو رخ میدهد. در این حالت مغز از قسمتی که قطع شده سیگنالهای درد دریافت میکند در حالی که آن اندام دیگر وجود ندارد. دریافت سیگنالها نیز به دلیل عملکرد معیوب اعصاب موجود در ناحیه اندام قطع شده میباشد که سیگنالهای درد را برای مغز ارسال میکنند.
دلایل دیگری مانند کمبود ویتامین B، مشکلات تیروئیدی، سندرم تونل کارپال، مشکلات عصب صورت و آرتریت در ستون فقرات نیز از دیگر دلایل بروز دردهای عصبی هستند.
علائم دردهای عصبی
علائمی که در دردهای عصبی بروز پیدا میکنند از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند و حتی تمام علائم را ممکن است در یک فرد مشاهده نکنیم. از آنجایی که نوروپاتی نیز جزء اختلالات روانشناسی و روانپزشکی محسوب میشود، شناخت علائم آن برای اقدام به درمان مهم است. از علائم شایعی که در هنگام وجود دردهای نوروپاتیک رخ میدهند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دردهای ناگهانی و بدون محرک، دردهای عصبی در ناحیهی صورت، مشکل در خواب یا اسراحت، احساس در غیر عادی و غیر طبیعی، احساس مزمن ناخوشی، مشکلات عاطفی در نتیجهی دردهای مزمن، مشکل در بیان احساسات خو و احساس سوزن سوزن شدن و بیحسی، احساس درد تیراندازی یا سوزش و یا چاقو، دردهای رخ داده ناشی از اتفاقات غیر دردناک مانند مالیده شدن به چیزی و یا قرار گرفتن در معرض دمای سرد .
انواع دردهای عصبی
از آنجایی که بروز دردهای عصبی یا دردهای نوروپاتیک دلایل متفاوتی دارند، به همین دلیل این دردها را بر اساس نوعشان به چند دسته تقسیم میکنند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
پارستزی از انواع دردهای عصبی، دردی است که به طور معمول در دست و پاها و یا بازوها حس میشود. این درد همان حس گزگز یا مور مور شدن است که اغلب اوقات در نواحی گفته شده حس میشود. این درد گاهی اوقات با بیحسی ، خارش و سوزش نیز همراه است. عوامل مختلفی مانند دیابت، کمبود ویتامین و آسیب در اعصاب در به وجود آمدن پارستزی نقش دارند.
نوروپاتی پروگزیمال یکی دیگر از انواع دردهای عصبی است. اثر گذاری این نوع بر روی اعصابی است که به تنه بدن نزدیکتر هستند. این نوع با علائم ضعف در عضلات باسن ، رانها و شانهها بروز پیدا میکند. فرد مبتلا به این نوع از نوروپاتی در هنگام بلند شدن و یا هنگام بالا رفتن از پلهها اغلب دچار مشکلاتی میشوند و احتمال درد در ناحیهی لگن و یا شانه هم در این افراد وجود دارد.
از شایع ترین انواع دردهای نوروپاتیک میتوان به نوروپاتی محیطی اشاره کرد. نوروپاتی محیطی اعصاب اندامهای مختلف را تحت تاثر قرار میدهد و باعث احساس درد در آنها میشود. از علائم نوروپاتی محیطی میتوان به بیحسی، سوزن سوزن شدن و یا احساس سوزش در پا و دست اشاره کرد. افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی در نتیجهی این دردها دچار ضعف عضلانی میشوند و به مرور زمان تعادل و هماهنگی خود را از دست میدهند و در هنگام راه رفتن برای آنها مشکل به وجود میآید.
نوع دیگر از نوروپاتی، نوروپاتی اتونومیک است که توانایی اثر گذاری بر روی اعصاب کنترل کننده عملکردهای غیر ارادی بدن مثل ضربان قلب، فشار خون، تعریق، کنترل دما و هضم را دارا میباشد.
از علائمی که همراه با نوروپاتی اتونومیک بروز پیدا میکند میتوان به سبکی سر، یبوست، پوست خشک ترک خورده و ناتوانی جنسی اشاره کرد. در صورت عدم درمان، این نوروپاتی ممکن است باعث ایجاد مشکلات قلبی مانند ضربان قلب نامنظم و یا مشکلاتی در کنترل سطح قند خون شود.
نوروپاتی جمجمه نیز از دیگر انواع دردهای عصبی است که بر روی اعصابی اثر میگذارد که به چشم، گوش، صورت و پوست سر مرتبط هستند. علائم این نوع نوروپاتی نیز شامل دوبینی، کاهش میزان شنوایی و ضعف در عضلات صورت میباشد. نوروپاتی جمجمه اگر درمان نشود میتواند سبب مشکلات بینایی و از دست رفتن شنوایی فرد و یا اختلال در گفتار و بلع فرد شود.
نوروپاتی کانونی نیز از دیگر انواع دردهای عصبی است که باعث درگیر شدن یا عصب خاص و یا ناحیهی خاصی از بدن میشود. علائمی که در این نوع نوروپاتی بروز پیدا میکنند به ناحیهی آسیب دیده و عصب درگیر شده مربوط میباشد. این نوع نوروپاتی نیز در صورت عدم درمان ممکن است باعث بروز دردهای عصبی شدید، ضعف در ناحیه عضلات و یا از بین رفتن حس در قسمت آسیب دیده شود.
روش های درمان درد عصبی
در طی پروسه درمان سعی میشود بیماری یا عواملی که باعث به وجود آمدن درد در بدن هستند شناسایی شوند. هدف درمانی رایج نیز این است که دردهای عصبی تسکین شوند و فرد به زندگی عادی خود بازگردد. روشهای درمانی عبارتند از:
داروهای مسکن بدون نسخه پزشک
مسکنهای ضد التهابی از نوع غیر استروئیدی جزو داروهایی هستند که بدون نسخه پزشک برای تسکین درد به فروش میرسند. رایجترین این داروها که ناپروکسن و ایبوپروفن هستند اغلب برای درمان دردهای عصبی به کار گرفته میشوند. نکتهای که قابل توجه است این است که این داروها در برخی از افراد آنچنان تاثیری ندارند و فرد را به طور کامل درمان نمیکنند. این افراد باید برای تشخیص و شروع پروسه درمانی جدید به روانپزشک مراجعه کنند.
داروهای تجویزی
داروهای انتخابی برای درمان افراد مبتلا به دردهای عصبی بسته به تشخیص پزشک از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. این دسته از داروها شامل مسکنهای موضعی مانند لیدوکائین، کپسایسین و انواع پمادها و کرمهای موثر میشود که توسط پزشک برای بیمار تجویز میشوند.
انسداد عصبی
تزریق آمپول موضعی برای بی حس کردن عصب همان انسداد عصبی است. استروئیدها و داروهای ضد دردی برای این مورد استفاده میشوند. داروهای استفاده شده با آرام کردن درد در ناحیه فرستنده سیگنال باعث تسکین درد میشوند. این نوع درمان یک درمان موقتی است و باید پشت سر هم در فواصل مشخص تکرار شود. از این نوع درمان در پا درد عصبی، دست درد عصبی و بدن درد عصبی استفاده میشود.
دستگاه قابل کاشت
این درمان یک نوع درمان تهاجمی است و توسط جراح انجام میشود. روش انجام این درمان به این صورت است که پزشک یک دستگاه خاصی را در قسمت مغز یا ستون فقرات فرد قرار میدهد و توسط آن سیگنالهای عصبی نامنظم موجود را کنترل و حتی متوقف میکند.
فیزیوتراپی
استفاده از این روش درمان نیز برای کاهش درد در هنگام نشستن، ایستادن و حرکت موثر است.
درمان ترکیبی
میتوان گفت این نوع درمان جزء بهترین درمانها برای دردهای عصبی است. چرا که استفاده از چندین روش درمانی باعث تاثیر گذاری بهتر پروسه درمان خواهد شد.
موثرترین درمان برای دردهای عصبی چیست؟
دردهای عصبی یا نوروپاتی، دردهایی هستند که به دلیل آسیب یا بیماری سیستم عصبی ایجاد میشوند. درمان این نوع دردها میتواند پیچیده باشد و به عوامل مختلفی مانند نوع درد، شدت آن، علت اصلی و پاسخ فرد به درمان بستگی دارد.
هیچ درمان واحدی برای همه انواع دردهای عصبی وجود ندارد. موثرترین درمان برای هر فرد، به طور خاص برای او تعیین میشود. با این حال، برخی از روشهای درمانی رایج و موثر برای کاهش دردهای عصبی عبارتند از:
داروها
• داروهای ضد افسردگی سه حلقهای: این داروها علاوه بر درمان افسردگی، میتوانند به تسکین دردهای عصبی نیز کمک کنند.
• داروهای ضد تشنج: داروهایی مانند گاباپنتین و پرگابالین برای درمان برخی از انواع دردهای عصبی موثر هستند.
• کورتیکواستروئیدها: این داروها میتوانند التهاب را کاهش دهند و به تسکین درد کمک کنند.
• مسکنهای موضعی: کرمها و پمادهای حاوی لیدوکائین میتوانند درد را در ناحیه آسیب دیده کاهش دهند.
• اپیوئیدها: در موارد درد شدید و مقاوم به درمانهای دیگر، ممکن است از اپیوئیدها استفاده شود.
درمانهای غیر دارویی
• فیزیوتراپی: تمرینات فیزیوتراپی میتوانند به بهبود عملکرد عضلات، افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد کمک کنند.
• کاردرمانی: کاردرمانی میتواند به افراد کمک کند تا فعالیتهای روزمره خود را به طور مستقل انجام دهند.
• تحریک الکتریکی اعصاب: این روش درمانی شامل استفاده از جریان الکتریکی برای تحریک اعصاب است و میتواند به کاهش درد کمک کند.
• طب سوزنی: طب سوزنی میتواند به کاهش درد و بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک کند.
• درمانهای مکمل: برخی افراد از درمانهای مکمل مانند ماساژ، یوگا و مدیتیشن برای مدیریت دردهای عصبی استفاده میکنند.
درمانهای تهاجمی
• بلوک عصبی: تزریق داروهای بیحسی به اطراف عصب آسیب دیده میتواند به تسکین درد کمک کند.
• جراحی: در برخی موارد، جراحی برای درمان علت اصلی درد عصبی ضروری است.
توجه: انتخاب بهترین درمان برای دردهای عصبی نیاز به مشورت با پزشک متخصص دارد. پزشک با بررسی دقیق وضعیت شما، بهترین گزینه درمانی را برایتان تجویز خواهد کرد.
نحوه پیشگیری از دردهای عصبی
پیشگیری از دردهای عصبی یکی از راههایی است که باعث کاهش میزان دردهای تحمیل شده به فرد مبتلا میشود. دردهای نوروپاتیک اگر به موقع تشخیص داده شوند با استفاده از روشهایی میتوان از تشدید آنها پیشگیری کرد. روشهایی که در پیشگیری از دردهای عصبی موثر هستند عبارتند از تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم و دائم.
مراقبت و توجه ویژه به میزان سطح خون هم در کاهش دردها و جلوگیری از تشدید آنها و همچنین جلوگیری از بروز بی حسی در فرد بسیار موثر است. همچنین انجام برخی فعالیتهایی مانند مدیتیشن یا یوگا که به آرامش جسم و ذهن کمک میکنند وهمچنین نیز در پیشگیری از دردهای عصبی موثر و مفید هستند.
چه زمانی برای درمان دردهای عصبی به روانپزشک مراجعه کنیم؟
به طور معمول در صورتی که دردهای عصبی حس کردید باید به روانپزشک مراجعه کنید. شاید برایتان سوال پیش بیاید که روانپزشک کیست؟ روانشناس کیست؟ و چه تفاوت هایی دارند؟ در واقع روانپزشکها پزشکانی هستند که به طور تخصصی دورههای مخصوصی را برای تشخیص و درمان گذراندهاند ولی روانشناسها بیشتر در زمینهی گفتار و روان درمانی فعالیت دارند.
زمانی که از بابت دردهای عصبی خود به روانپزشک مراجعه میکنید حتما باید شرح حال دقیقی از علائم خود و نوع دردهای خود به او ارائه بدهید. همچنین زمان شروع و بروز دردها و محل و شدت دردهای خود را نیز باید برای پزشک بازگویی کنید. اگر داروی خاصی مصرف میکنید، باید حتما مشخصات کامل دارو و مدت زمان مصرف آنرا با پزشک در میان بگذارید.
هر چه اطلاعاتی که شما در اختیار پزشک قرار میدهید جزئیتر و دقیقتر باشند، تشخیص روانپزشک نیز درباره دردهای عصبی شما دقیقتر خواهد بود. شناخت انواع دردهای عصبی مختلف و همچنین شناخت علائم و علتهای به وجود آمدن آنها جهت تشخیص دردهای عصبی لازم و ضروری است. تشخیص صحیح باعث میشود پزشک درمان درستی را پیش بگیرد و درنتیجه میزان اثرگذاری پروسه درمان نیز بیشتر خواهد بود.
علارغم اینکه انواع مختلف دردهای نوروپاتیک ممکن است باعث پدید آمدن بیماریهای مختلفی در بدن میشود و اغلب اعضای بدن را نیز درگیر میکند، اگر زود تشخیص داده شود میتوان آنرا کنترل کرد و علائم آنرا مدیریت کرد. امروزه دردهای عصبی از بیماریهای شایع در بین افراد است و اغلب اوقات باعث ناتوان شدن فرد در برخی از زمینهها میشود.
بهترین کلینیک روانپزشکی در مشهد
در صورت مشاهدهی علائم دردهای عصبی در خود یا بستگانتان بهتر است در کوتاه ترین زمان ممکن به کلینیک روانپزشکی مراجعه کنید. به این منظور باید توجه داشته باشید تا بهترین کلینیک روانشناسی و روانپزشکی را برای انجام پروسه درمان انتخاب کنید. کلینیک تخصصی مهر رضوی یکی از بهترین و کاملترین کلینیکها برای مراجعه به منظور درمان دردهای عصبی است.
این کلینیک با داشتن کادری مجرب و ماهر یکی از تکمیلترین مراکز جهت انجام پروسه درمان میباشد. در صورتی که قصد مراجعه و انجام درمان دارید بهتر است به این منظور کلینیک مهر رضوی را انتخاب کنید. در این کلینیک گروهی از روانپزشکان ماهر و باتجربه بعد از انجام مشاورهها و معاینههای لازم روش درمان مناسب را برای شما انتخاب کرده و تا پایان درمان شما را همراهی خواهند کرد.
جمع بندی
همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم دردهای عصبی از جمله دردهایی هستند که اگر به موقع تشخیص داده نشوند و درمانی برای آنها صورت نگیرد ممکن است زندگی فرد مبتلا را کاملا تحت تاثیر قرار داده و در آینده عوارض جدیتری برای آنها داشته باشد.
افسردگی، بیخوابی، اضطراب و … از جمله عوارضی هستند که در صورت عدم درمان رخ میدهند و زندگی فرد را به خطر میاندازند. اگرچه علائمی از دردهای عصبی را در خود یا اطرافیان مراجعه کردید، نخستین گام مقابله با آن مراجعه به دکتر روانپزشک میباشد. پزشک با بررسی علائم بروز داده شده بهترین و موثرترین روش درمان را برای او در پیش میگیرد.
واحد تحقیق و توسعه: کلینیک تخصصی مهر رضوی